Flora bakteryjna kieszonek dziąsłowych w chorobie przyzębia

Zapalenie przyzębia prowadzi do destrukcji tkanek okołozębowych (więzadeł ozębnej, kości wyrostka zębodołowego, dziąsła). Czynnikiem etiologicznym jest m.in. flora bakteryjna kieszonek dziąsłowych, stymulująca odpowiedź immunologiczno-zapalną gospodarza. Nadrzędnym celem leczenia jest eliminacja płytki bakteryjnej oraz kamienia i utrzymanie bądź odzyskanie klinicznego poziomu przyczepu.

Zapalenie przyzębia (periodontitis) jest chorobą infekcyjną obejmującą tkanki okołozębowe – więzadła ozębnej, kość wyrostka zębodołowego i dziąsło, prowadząc do ich destrukcji. Przewlekła postać periodontopatii dotyczy 30-35% populacji dorosłych. U 10-15% stwierdza się formę zaawansowaną. Czynnikiem etiologicznym są m.in. składniki pochodzenia bakteryjnego stymulujące odpowiedź immunologiczno-zapalną gospodarza.

Flora bakteryjna kieszonek dziąsłowych

Skład flory bakteryjnej zależny jest od głębokości kieszonek. U pacjentów z zaawansowaną chorobą przyzębia i głębokimi kieszonkami stwierdza się obecność patogenów kompleksu czerwonego (Porphyromonas gingivalis, Treponema denticola, Tannerella forsythia) oraz pomarańczowego (tj. Prevotella intermedia, Peptostreptococcus micros, Fusobacterium nucleatum) według klasyfikacji Socransky’ego. Może również występować zwiększona liczba bakterii Aggregatibacter actinomycetemcomitans, uważanej niegdyś za swoistą dla agresywnego zapalenia przyzębia. Kluczowe znaczenie mają także czynniki wpływające na odpowiedź immunologiczną pacjenta, m.in. palenie tytoniu, stres, choroby ogólnoustrojowe (cukrzyca, zakażenie wirusem HIV), czynniki genetyczne, miejscowe.

Flora bakteryjna kieszonek dziąsłowych a plan leczenia

W ustaleniu indywidualnego planu leczenia istotne znaczenie ma określenie ilościowego i jakościowego składu flory bakteryjnej. Wynik badania molekularno-biologicznego testem PET (MIP Pharma®, Niemcy), wykorzystującym reakcję PCR Real-Time, pozwala na wsparcie leczenia dedykowaną antybiotykoterapią, a także ocenę ilościową i jakościową leczenia na podstawie stopnia redukcji bakterii. Nadrzędnym celem terapii choroby przyzębia jest odzyskanie lub utrzymanie klinicznego poziomu przyczepu łącznotkankowego.

Obecność głębokich kieszonek utrudnia całkowite wyeliminowanie płytki i kamienia za pomocą narzędzi ręcznych i ultradźwiękowych. Chodzi szczególnie o miejsca trudno dostępne: furkacje lub wklęsłości korzeni. Ponadto stwierdzono, iż na powierzchni korzenia pozostaje warstwa mazista, zawierająca bakterie i ich endotoksyny, a także zainfekowany cement, co utrudnia gojenie przyzębia i regenerację przyczepu łącznotkankowego. Zdolność laserów do hemostazy, selektywnej ablacji kamienia nazębnego i redukcji periopatogenów sprawia, że zyskują one uznanie również w periodontologii. Zastosowanie ich w leczeniu periodontopatii z głębokimi kieszonkami towarzyszącymi defektom kostnym umożliwia usunięcie ziarniny zapalnej, redukcję bakterii, ale także stymuluje aktywność osteoblastów i osteoklastów, co przyczynia się do gojenia tkanki kostnej.

Zastosowanie laserów w leczeniu choroby przyzębia

Lasery, szczególnie erbowo-yagowy (Er:YAG) i neodymowo-yagowy (Nd:YAG) są narzędziami coraz częściej stosowanymi w stomatologii. Jest to możliwe dzięki specyficznemu, korzystnemu działaniu na napromieniane tkanki. Biomodyfikacja korzenia za pomocą laserów z rodziny erbowych przyczynia się do silniejszego przyczepu fibroblastów przy dokładnym oczyszczeniu powierzchni cementu z minimalnym jego uszkodzeniem. Napromienianie wiązką lasera neodymowo-yagowego skutkuje z kolei większym stopniem redukcji stanu zapalnego.

W pracy przedstawiony został przypadek pacjentki z przewlekłą, zaawansowaną chorobą przyzębia, u której zaplanowano i przeprowadzono leczenie z wykorzystaniem lasera Er:YAG i Nd:YAG.

Cały artykuł „Śródzabiegowa ocena jakościowo-ilościowa flory bakteryjnej patologicznych kieszonek dziąsłowych leczonych z wykorzystaniem lasera Er:YAG i Nd:YAG – opis przypadku” autorstwa prof. dr hab. n. med. Marzeny Dominia oraz Sylwii Hniteckiej dostępny jest w numerze 1(65)/2017 czasopisma „e-Dentico”.

Fot. Archiwum