Fizykoterapia w leczeniu dysfunkcji narządu żucia

Celem fizycznych bodźców stosowanych w leczeniu układu ruchowego jest przywrócenie normalnej przemiany materii i poprawa krążenia w przeciążonych mięśniach oraz ich rozluźnienie jak również zwalczanie bólu w mięśniach i stawach.
Zabiegi fizjoterapeutyczne stosowane w leczeniu dysfunkcji narządu żucia to przede wszystkim masaż, ciepło w różnej postaci, krioterapia, elekroterapia, kinezyterapia.

MASAŻ

Masaż mięśni narządu żucia przeprowadza się przy rozluźnionych mięśniach przy pewnym oddaleniu zębów przeciwstawnych.

Wskazania:

– zaburzenia funkcji mięśni (zmiany napięcia, zmiany ilości komórek mięśniowych);

– zaburzenia wegetatywne;

– zaburzenia przepływu w naczyniach żylnych i chłonnych;

– zmiany w tkance łącznej, podskórnej.

Przeciwwskazania:

– zwichnięcia i złamania;

– zranienia;

– zapalenia;

– nerwobóle, neuralgia nerwu trójdzielnego;

– złamania zaopatrzone śrubami albo płytami;

– endoprotezy;

– operacje kręgosłupa;

– objawy uszkodzenia dróg piramidowych i móżdżku;

– skazy krwotoczne;

– choroby naczyń – zakrzepowe zapalenia żył, zatory;

– zmiany na skórze;

– choroby zakaźne.

Masaż przeprowadza się po fizykoterapii, po korekcie zwarcia. Serie masaży przeprowadza się codziennie przez 2-3 tygodnie po 30 minut.
Mięsień skroniowy masuje się kłębem dłoni, żwacz za pomocą kciuka i palca wskazującego, mięsień dwubrzuścowy samym palcem wskazującym, mięśnie dna jamy ustnej kciukiem, a mięśnie podpotyliczne ruchami okrężnymi za pomocą palców wskazującego i środkowego.
W czasie masażu należy zwrócić uwagę na miejsca bolesne na dotyk i rozcierać je do granicy bólu. Celowe jest wykonanie ćwiczeń po masażu. Przy bólach głowy można wykonywać dodatkowo masaż mięśni głowy.

CIEPŁOLECZNICTWO

Stosowane jest ciepło wilgotne lub suche. Ciepło działa miejscowo i powierzchownie.

Wskazania:

– w celu zredukowania napięcia mięśni;

– w zapalnych chorobach reumatycznych;

– w zaostrzonych arthropatiach;

w zapaleniu ścięgien. 

Źródłem ciepła suchego są lampy z promieniowaniem podczerwonym np.: lampa Solux, gdzie ciepło działa na głębokość 1 cm. Stosuje się 10-12 razy po 15 minut. Inne źródła: termofor, poduszka elektryczna. Wilgotne ciepło to kąpiele różnego rodzaju: kąpiele siarczkowe, jodowe, z kwasem węglowym. Powodują zmniejszenie napięcia mięśni. Kilka razy dziennie można stosować terapię cieplną.

KRIOTERAPIA

Leczenie zimnem. Stosuje się zimne okłady, okłady z lodu, spraye zimne np.: chlorek etylu.

Wskazania:

– znieczulenia;

– w ostrych stanach napięciowych;

– w zapaleniach ścięgien;

– w chorobach reumatycznych;

– w ostrych arthropatiach.

Najpierw stosuje się krioterapię a potem kinozyterapię. Krioterapia powoduje skurcz naczyń, zmniejszenie napięcia, znieczulenia. Obłożony lód przykłada się na 10-15 minut, aerozol należy rozpylać z odległości 30 cm. 2 razy przez 10 sekund, chroniąc oczy i uszy.

ELEKTROTERAPIA

1. Diatermia – działanie prądem o wysokiej częstotliwości. Stosuje się na okolice dolnej części twarzy, szyi, karku i pasa barkowego. Na określoną okolicę działa się przez 8-10 minut. Skuteczność zależy od długości fali, od frekwencji, od kształtu źródła promieniowania. Tkanka absorbuje energię elektryczną i przekształca ją w energię kinetyczną, tę energię przekształca następnie w ciepło, które powoduje zmniejszenie napięcia mięśni.
Na mięsień skroniowy nigdy nie działa się diatermią gdyż nie wolno naświetlać okolic mózgoczaszki i oczodołu. Diatermii nie wolno stosować przy endoprotezach, implantach, rozruszniku serca, płytkach zespalających.

2. Ultradźwięki – uzyskuje się wykorzystując zjawisko piezoelektryczne. Stosuje się 0,8-1,0 MHz. Ultradźwięki powodują ogrzanie i pobudzenie tkanki. Najwięcej pochłania tkanka kostna, potem torebki, ścięgna i więzadła, mniej mięśnie, tkanka tłuszczowa, podskórna i skóra. Używane są fale stałe, impulsy dźwiękowe, ultradźwięki skojarzone są z prądem stymulacyjnym. Przy ultradźwiękach może dochodzić do odbicia fali i powstanie ciepła.
Przed zabiegiem powinno stosować się żel (jak przy USG), stosuje się też dodatkowo leki np.: maści z jonami – jonoforeza. Na mięśnie i ścięgna stosuje się 6-12 zabiegów, 1 zabieg trwa 6-8 minut. Zabiegi przeprowadza się 1 raz dziennie lub 1 raz na dwa dni. Na stawy stosuje się 10-12 zabiegów 1 raz dziennie po 4 minuty.

Przeciwwskazania:

– wszystkie nowotwory (łagodne i złośliwe);

– pacjenci po radioterapii;

– w okolicę kręgosłupa powyżej trzeciego kręgu szyjnego;

– w zaburzeniach czucia;

– gałka oczna;

– skaza krwotoczna.

3. Laser – na staw skroniowo-żuchwowy przy otwartych ustach lub na przyczepy mięśni, końcówka soczewkowata, rozpoczyna się pięcioma zabiegami przy dawce 10J/cm2.

4. Prąd stały – galwaniczny. Powoduje zwiększenie krążenia, zmniejszenie napięcia. Wykorzystuje się go do transportu jonów – jonoforeza.

5. Prąd interferencyjny – używa się dwa prądy stałe, między którymi jest różnica częstotliwości około 200 Hz. W zwalczaniu bólu twarzy i głowy stosuje się również tradycyjną akupunkturę i elektroakupunkturę.

6. Przezskórna stymulacja nerwów.