Empatia jest niezbędna w pracy z pacjentami

Empatia przejawia się umiejętnością rozpoznawania i rozumienia emocji, które przeżywają inni ludzie. W zawodzie asysty stomatologicznej – najbardziej chodzi o empatyczne podejście do pacjentów, ale i współpracowników. Jednak, abyśmy mogli być autentycznie empatyczni – powinniśmy najpierw mieć świadomość własnych emocji.

Jeśli w relację z pacjentem zaangażujemy się na poziomie empatii – to zazwyczaj spowoduje większą otwartość z jego strony, a wtedy – łatwiej będzie przeprowadzić wywiad chorobowy i przygotować go do leczenia. A to zapewnia obustronny „zysk”: sprawniejsze i efektywniejsze leczenie oraz satysfakcję ze wzajemnej relacji.
Warto pamiętać, że nasze emocje i sposób myślenia w dużym stopniu jest widoczny w naszym zachowaniu, a ono ma wpływ na zachowanie pacjentów. Nasze nastawienie do osób, które pracują z nami w gabinecie i którzy do niego przychodzą, nasze dobre i złe skojarzenia, uprzedzenia, osobiste problemy i niewypowiedziane emocje nie zawsze dadzą się ukryć, a co więcej – niejednokrotnie przenoszą się na otoczenie. Oczywiście – to działa w obie strony – niezadowolony czy naburmuszony pacjent również jest w stanie „zatruć” panującą w gabinecie atmosferę.

Jednakże naszym zadaniem jest przede wszystkim mieć właściwą postawę wobec pacjenta. Jeśli damy mu odczuć, że jego obecność jest dla nas problemem, że zabiera nam czas, jest nam niepotrzebny, a jego problemy nas nie interesują – wpłynie to negatywnie nie tylko na ocenę naszej osoby czy gabinetu, w którym pracujemy, ale i całego środowiska medycznego.
Warto mieć świadomość, że postawą naszego ciała niejednokrotnie sygnalizujemy to, co przeżywamy wewnątrz, a nasza „mowa ciała” ma czasem większe oddziaływanie na otoczenie niż to, co mówimy. Przykład? Jeśli nie utrzymujemy kontaktu wzrokowego podczas rozmowy z pacjentem, wykonujemy nerwowe ruchy, patrzymy na zegarek, przerywamy wypowiedzi pacjenta – odniesie on w kontakcie z nami bardzo negatywne wrażenie. A to tylko kilka przykładów zachowań… Co gorsza – zazwyczaj trudno jest niewłaściwą „mowę ciała” nazwać wprost, czy postawić nam z tego powodu konkretny zarzut, ale złe wrażenie pozostaje.

Stąd bardzo ważne jest, aby to co mówimy, było spójne z tym, jak się zachowujemy. Badania pokazują, że pacjenci częściej oceniają lekarzy i średni personel medyczny po tym, jak się zachowują niż po tym, co mówią (co nie oznacza oczywiście, że słowa nie mają znaczenia).
Jednakże, jeśli jesteśmy autentycznie zainteresowani naszymi pacjentami – wzbudzamy w nich wtedy poczucie bezpieczeństwa, bycia zrozumianymi, niwelujemy u nich stres i złe samopoczucie, dodajemy otuchy. Podobnie – jeśli potrafimy wyczuć lęk, niepokój, czy inne obawy (niejednokrotnie uzasadnione), uczucie bycia ignorowanym – możemy tym uczuciom zapobiegać . Co więcej – jeśli pacjent wyczuje u nas życzliwość, otwartość, czy dobre nastawienie – doceni to bardziej niż nasze najwyższe nawet kwalifikacje. Jeśli zaś wyczuje negatywne nastawienie – zachowa dystans, nie zaufa nam, będzie odczuwał niechęć.

Czasem błędnie myślimy, że empatia to przeżywanie emocji innych. To niestety prowadzi do wypalenia zawodowego. Empatia to próba zrozumienia drugiego człowieka i jego sytuacji, a nie branie na siebie jego emocji, problemów i bólu. Na dłuższą metę takie podejście nie jest możliwe i prowadzi do wręcz odwrotnego skutku – do znieczulenia się i uodpornienia na emocje innych lub też do schorzeń psychicznych i fizycznych. Właściwe używanie empatii zakłada chronienie własnej psychiki i emocji, choć to z pewnością nie jest łatwe.

Prawdą jest, że warunki w których pracujemy nie zawsze są komfortowe, często mamy zbyt wielu pacjentów i nie możemy jednej osobie poświęcić zbyt wiele czasu. Jednakże bycie życzliwym i empatycznym nie wymaga czasu, ale po prostu bycia takim. Czasem jedno spojrzenie, czy wypowiedziane zdanie, ton głosu, gest, a nawet odległość, w jakiej stajemy od pacjenta mają wpływ na to, jak on się poczuje.
Dlatego, bardzo ważne w zdobywaniu zawodowych umiejętności w pracy asysty jest również nabywanie wiedzy odnośnie zachowania wobec pacjentów i właściwej postawy wobec nich.

BZ

Źródło: medexpress