Dentonet
E-mail

Dlaczego podejmujemy nietrafne decyzje?

Publikacja:
Dlaczego podejmujemy nietrafne decyzje?

Dlaczego podejmujemy nietrafne decyzje?

Lubimy postrzegać siebie jako istoty racjonalne, wydające rozsądne, wyważone sądy i oceny. Podobne myślenie przenosimy często na pacjentów, zakładając, że na podstawie okrojonych informacji są oni w stanie podjąć najlepsze dla siebie decyzje dotyczące rozpoczęcia i kontynuacji leczenia. Jednakże psychologia nie do końca zgadza się z tymi poglądami.

Specjaliści zwracają uwagę na to, że często niezwykle umiejętnie i sprawnie analizujemy rzeczywistość, a mimo to każdego dnia zdarza się nam podejmować szereg błędnych decyzji i dokonywać nietrafnych wyborów. Pół biedy, gdy chodzi o sprawy o minimalnym znaczeniu, jak np. nietrafiony zakup czy zły wybór miejsca na weekendowy wypoczynek. Nieprawidłowe sądy potrafią być jednak znacznie bardziej brzemienne w skutki. Dlaczego tak się dzieje? Dlaczego nasze decyzje często nie są tak trafne, jak byśmy chcieli? W niniejszym artykule przyjrzę się jednej z przyczyn takiego stanu rzeczy, a mianowicie podstawowym skrótom myślowym, które prowadzą do błędów we wnioskowaniu i ocenie sytuacji. Przeanalizuję je z poziomu gabinetu stomatologicznego, skupiając się zarówno na sposobie postrzegania rzeczywistości przez pacjenta, jak i przez samego lekarza dentystę.

Wśród psychologów poznawczych i społecznych bardzo popularnym tematem jest tzw. poznanie społeczne, czyli analiza tego, w jaki sposób ludzie przetwarzają informacje w celu podjęcia określonych decyzji. W każdej minucie dociera do nas nieprawdopodobna liczba bodźców, przekraczająca nasze możliwości analizy i przetwarzania. W związku z tym jesteśmy bez przerwy zmuszani do tego, by wybierać, które z tych informacji warte są bliższego przestudiowania, które można po prostu zarejestrować bez specjalnego skupiania się na nich, a które nie są nawet warte rejestrowania (na ile dobrze pamiętacie swoją dzisiejszą drogę do pracy/domu/sklepu?). W efekcie szereg informacji nigdy nie trafia do naszej świadomości, a te, które już przechodzą przez filtr świadomego zauważenia, są następnie okrajane, upraszczane i częściowo ignorowane. W codziennym życiu stosujemy bowiem szereg uproszczeń i skrótów myślowych, zwanych przez specjalistów heurystykami. Pozwalają nam one na to, by zwracać uwagę tylko na część informacji zawartych w danym przekazie dochodzącym do nas z zewnątrz w celu szybkiego zrozumienia meritum sprawy i rozpoczęcia określonego działania. Przypomina to wybieranie książki w księgarni: stojąc przy regale nie czytamy każdej po kolei, a posługujemy się określoną taktyką – może to być np. zawężenie wyboru do określonego autora czy preferowanej kategorii, po czym pobieżne przejrzenie kilku pozycji i w efekcie dokonanie zakupu, jeśli któraś z książek spełnia nasze kryteria. Tak samo, rozmawiając z naszą rejestratorką nie analizujemy każdej najdrobniejszej informacji zawartej w jej słowach, tonie głosu, mimice itd., a skupiamy się na głównym przesłaniu, np. na informacji: „Ani nie będzie jutro w pracy, trzeba załatwić zastępstwo”. Jest to bardzo użyteczna strategia, gdyż umożliwia nam szybkie funkcjonowanie i nie prowadzi do paraliżu przy najprostszej sytuacji wymagającej podjęcia wyboru. Jednakże, jak każda strategia opierająca się na stosowaniu uproszczeń i ignorowaniu części informacji, podatna jest na powstawanie błędów, które w efekcie powodują, że raz na jakiś czas nasze wybory nie są tak trafne, jak byśmy tego chcieli. Jednym słowem, coś za coś – z jednej strony mamy szybkość i możliwość płynnego funkcjonowania, z drugiej ryzyko nietrafnych wyborów. Bardzo plastyczny przykład uproszczonego wnioskowania podaje jeden z czołowych psychologów społecznych – Elliot Aronson.

Pełna treść artykułu w numerze 6(40)/2012 dwumiesięcznika "e-Dentico"


POWIĄZANE ARTYKUŁY

enel med
Dlaczego warto dołączyć do enel-med stomatologia? Lekarz

enel-med stomatologia to sieć zlokalizowanych w całym kraju klinik stomatologicznych, należąca do Centrum Medycznego ENEL-MED S.A. Sieć cały czas poszukuje lekarzy dentystów, chcących rozpocząć współpracę w klinikach stomatologicznych w Gdańsku, Kato...

Invisalign artykul
Dlaczego warto pracować z Invisalign? [webinar] Lekarz

Już w czwartek 10 marca o godz. 18:00 odbędzie się organizowany przez firmę Align Technology, właściciela marki Invisalign, webinar „Dlaczego warto pracować z Invisalign?”. Poprowadzi go dr n. med. Maciej Cićkiewicz – specjalista ortodonta. Współcze...

ortodoncja
Dlaczego starożytni nie potrzebowali pomocy ortodonty? Lekarz

Czy dieta oparta na miękkich pokarmach spożywanych już w dzieciństwie w połączeniu ze zbyt niskim poziomem witaminy D może być przyczyną tak powszechnego obecnie zatrzymania zębów mądrości? Tę zależność bada doktorantka z Uniwersytetu Saskatchewan w ...

ROZWIŃ WIĘCEJ
leczenie
Dlaczego pacjenci odkładają wizyty u dentysty? Lekarz

Po ponad dwóch latach ograniczeń w funkcjonowaniu praktyk dentystycznych w Stanach Zjednoczonych z powodu pandemii COVID-19, sytuacja – przynajmniej teoretycznie – wróciła do normy. Gabinety stomatologiczne są ponownie otwarte, ale jak wskazują dostę...

dentystka
UK: dlaczego dentystki rzadko otwierają gabinety? Lekarz

Według danych General Dental Council już od około dekady wśród praktykujących w Zjednoczonym Królestwie lekarzy stomatologów większość stanowią panie – w 2019 roku ich odsetek wyniósł 58% i wciąż rośnie. Zaskakiwać więc może fakt, że kobiety są właśc...

szczepionka przeciw koronawirusowi - Dentonet.pl
"Czekaliśmy na decyzję o trzeciej dawce dla osób starszych" Lekarz

Czekaliśmy na decyzję o podawaniu trzeciej dawki szczepionki przeciw COVID-19 osobom starszym i medykom – powiedział PAP specjalista chorób zakaźnych dr Paweł Rajewski. W jego ocenie jest to decyzja słuszna, bo poprawi poziom odporności u zaszczepion...

Invisalign webinar
Dlaczego Invisalign? Weź udział w bezpłatnym webinarze! Lekarz

We wtorek 18 stycznia o godz. 18:00 odbędzie się bezpłatny webinar "Dlaczego Invisalign?" prowadzony przez dr n. med. Joannę Mrowiec, specjalistę ortodontę. Gościem webinaru będzie specjalistka kliniczna Aleksandra Wąsiołek. Zarejestrować się można n...

glowne syropy naturalne z owocow
Dlaczego warto pić naturalne syropy?  Pacjent

Syropy owocowe to doskonałe źródło witamin, dlatego warto mieć je w swojej kuchni zawsze pod ręką. Tego typu naturalne produkty egzamin zdają szczególnie w okresie jesienno-zimowym, kiedy to nasz organizm staje się bardziej podatny na różnego rodzaju...

szczepionka przeciw COVID - Dentonet.pl
Dlaczego Polacy nie zaszczepili się przeciw COVID-19? Lekarz

Obawa przed skutkami ubocznymi, jak i przekonanie o braku skuteczności były głównymi powodami nieprzyjęcia szczepionki przeciwko COVID-19 – wynika z badań „Polki i Polacy o szczepieniach przeciwko COVID-19". Aż 17,7% badanych w ogóle nie ma zaufania ...

stres
UK: dlaczego młodzi dentyści odchodzą z zawodu? Lekarz

W Wielkiej Brytanii ponad jedną trzecią osób korzystających z telefonu zaufania dla pracowników branży stomatologicznej stanowią młodzi stażem lekarze dentyści. Wielu z nich na tyle nie radzi sobie z wyzwaniami, przed którymi stają każdego dnia, że m...

Implanty 2
Dlaczego warto zainwestować w implanty zębów? Pacjent

Implanty zębowe to najnowocześniejsza i najdoskonalsza metoda uzupełniania luk w naturalnym uzębieniu. Są one bardzo trwałe, zapewniają świetne efekty funkcjonalne oraz estetyczne. Nowoczesne leczenie z użyciem implantów zębowych w Poznaniu oferuje k...