Czy warto obchodzić Światowy Dzień Zdrowia Jamy Ustnej? Higienistka odpowiada

O obchodach Światowego Dnia Zdrowia Jamy Ustnej i kampanii „Cała Polska mówi #aaa” opowiada mgr Anna Makówka – dyplomowana higienistka stomatologiczna i specjalistka promocji zdrowia, absolwentka Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, członek Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego, nauczyciel w Centrum Rozwoju Edukacji w Łodzi, autorka kursów i szkoleń z zakresu profilaktyki i promocji zdrowia jamy ustnej.

Czy z perspektywy higienistki stomatologicznej warto brać udział w obchodach Światowego Dnia Zdrowia Jamy Ustnej? Jakie są tego korzyści?

Mgr Anna Makówka: Światowy Dzień Zdrowia jamy ustnej to okazja do zwrócenia uwagi naszego społeczeństwa na problemy stomatologiczne, które ich dotykają na co dzień. Podczas obchodów zachęcamy do dbania o prawidłowe nawyki higieny jamy ustnej. Opowiadamy o tym co robić i czego nie robić, aby chronić nasze zęby przez całe życie. ŚDZJU jest także okazją do pokazania tego w jaki sposób stan zdrowia naszej jamy ustnej wpływa na cały organizm.

Nasza świadomość prozdrowotna jest na niskim poziomie, nie tylko jeśli chodzi o stomatologię. Nie zdajemy sobie sprawy, że zła higiena i problemy z nią związane mogą wpłynąć na nasz ogólny stan zdrowia. Osobiście cieszę się, że wiele higienistek stomatologicznych bierze udział w akcjach organizowanych w ramach tego święta. Jest to również okazja do promowania naszego zawodu w społeczeństwie.

Wspomina Pani o niskiej świadomości społecznej dotyczącej profilaktyki jamy ustnej. Czy może Pani powiedzieć coś więcej na ten temat?

Mgr Anna Makówka: Tak, niestety niska świadomość dotycząca profilaktyki to w naszym społeczeństwie to duży problem. Dla przykładu powiem, że ponad połowa osób, u której pojawił się problem nadwrażliwości nigdy nie zasięgnęło porady higienistki stomatologicznej lub lekarza dentysty. Kobiety w ciąży nie wiedzą, że zły stan jamy ustnej może być przyczyną niskiej masy urodzeniowej, a nawet przedwczesnych porodów.

W Polsce u 70% dorosłych ze stałym uzębieniem występują objawy chorób przyzębia takie jak: krwawienie, kamień nazębny, kieszonki przyzębne o głębokości 4 mm lub większej. Najbardziej zatrważające statystyki dotyczą dzieci. Tylko ponad 60% dwunastolatków myje zęby co najmniej dwa razy dziennie. Pozostała część robi to raz dziennie lub, co gorsza, w ogóle bądź sporadycznie. Około 85% dzieci w wieku 6 lat dotkniętych jest próchnicą, a co dziesiąte dziecko w wieku 12 lat utraciło z powodu próchnicy przynajmniej 1 ząb.

Statystyki są przerażające. Co pacjenci powinni wiedzieć o zdrowiu jamy ustnej i skąd mogą czerpać tą wiedzę?

Mgr Anna Makówka: Kampanie informacyjne związane ze zdrowiem jamy ustnej mają kilka celów. Po pierwsza ich zadaniem jest uświadomienie społeczeństwu, że jama ustna to wrota do naszego organizmu i stan jej zdrowia wpływa bezpośrednio i pośrednio na nasze codzienne funkcjonowanie. Od najbardziej zauważalnych skutków braku higieny w postaci nieświeżego oddechu czy utraty zęba bądź zębów, aż po skutki społeczne – wykluczenie, unikanie lub ograniczenie spotkań z rodziną, przyjaciółmi.

Po drugie wszystko co robimy na przykład w ramach ŚDZJU powinno zaszczepić w naszych głowach świadomość regularnych wizyt stomatologicznych. Jeżeli pojawi się jakikolwiek problem pacjent powinien zgłosić się do specjalisty. Niestety wielu z nas, kiedy pobolewa ząb, odczuwamy dyskomfort związany z noszeniem protez, czujemy bardzo nieprzyjemny zapach z ust, czyli podsumowując pojawiają się jakieś objawy świadczące o problemie to wtedy próbujemy działać „na własną rękę”. Cieszę, że tak wiele prelekcji, pogadanek organizowanych przez środowisko dentystyczne, głównie przez higienistki stomatologiczne, skupia się na tych problemach. Jako przykład mogę tutaj na pierwszym miejscu wymienić kampanię „Cała Polska mówi #aaa”

Na czym polega kampania „Cała Polska mówi #aaa”? Jaka jest tutaj rola higienistek stomatologicznych?

Mgr Anna Makówka: Idea kampanii zrodziła się dzięki globalnemu wydarzeniu jakim jest ŚDZJU. Inicjatorem jest tutaj Polskie Towarzystwo Stomatologiczne. Głównym celem kampanie jest inspirowanie do aktywności na rzecz promocji zdrowia jamy ustnej. Jest to czas, w którym lekarze dentyści, higienistki stomatologiczne, pedagodzy, samorządy terytorialne mówią jednym głosem o tym, że nie można mówić o zdrowiu ogólnym bez zdrowej jamy ustnej. Cieszę się, że powstaje tak wiele aktywności związanych z kampanią „Polska mówi aaa”. Są to między innymi darmowe konsultacje stomatologiczne, darmowe instruktaże higieny, warsztaty mycia zębów dla dzieci i wiele innych, których celem jest przekazanie pacjentowi kluczowych informacji na temat dbania o swoją jamę ustną.

Jakie zalecenia przekazałaby Pani Pacjentowi, który chce właściwie dbać o higienę jamy ustnej? Czy na tym polu istnieją złote rady?

Mgr Anna Makówka: Kluczem właściwej higieny są 3 kroki – szczotkowanie, nitkowanie i płukanie jamy ustnej. Szczotka i pasta nie zapewnią nam zdrowia jamy ustnej. Źródła podają różne wartości, ale uśredniając możemy powiedzieć, że samo szczotkowanie usuwa około 25-30% płytki bakteryjnej. Pacjenci muszą być świadomi, że biofilm nie znajduje się tylko i wyłącznie na zębach, ale również na policzkach, języku, dziąsłach, a głównym celem nitkowania nie jest usuwanie resztek pokarmowych.

Wiele razy podczas wizyt słyszę od pacjenta „To nie jest mi potrzebne!”. Co wtedy robię? Wybarwiam płytkę bakteryjną, robię fotografie i podejmuję kolejną próbę rozmowy. Złote rady? Szczotkowanie właściwą techniką minimum 2 razy dziennie, nitkowanie oraz płukanie jamy ustnej, które nie jest tylko i wyłącznie „zabiegiem” odświeżająca oddech.

Jak w takim razie płukanki wpływają na poprawę poziomu higieny jamy ustnej? Może Pani wyróżnić ich rodzaje?

Mgr Anna Makówka: Głównym zadaniem płukanek wykorzystywanych w codziennej higienie jamy ustnej jest  wpłynięcie na strukturę biofilmu bakteryjnego tak, aby ograniczyć jego namnażanie i pozwolić nam z łatwością –  stosując metody mechaniczne (szczotka, nitka) – usunąć go z powierzchni naszej jamy ustnej. Na uwagę zasługują płyny LISTERINE®, czyli marki znanej na całym świecie. Wykorzystano w nich unikalną formułę działania aż 4 olejków eterycznych. W swoim składzie zawierają tymol, mentol, eukaliptol i salicylan metylu, które wnikają głęboko do dolnych warstw biofilmu, a tam niszczą ściany komórek bakteryjnych. Mechanizm ten pozwala na ograniczenie rozwoju płytki nazębnej. Dodatkowo dostępne są również warianty bez alkoholu, które można stosować już od 6 roku życia. Dzięki temu są to produkty godne polecenia naszym pacjentom.

Obecnie rynek produktów stomatologicznych proponuje konsumentom niezliczoną ilość pozycji. Jak dobrać ten właściwy produkt?

Mgr Anna Makówka: Nasi pacjenci stając przed koniecznością wyboru konkretnego produktu są zagubienie i nasza pomoc jest tutaj bardzo mile widziana. Wybierajmy produkty sprawdzone, łatwo dostępne i przede wszystkim skuteczne i przebadane. Dobierajmy produkty i akcesoria do higieny jamy ustnej, które będą odpowiednie do konkretnego problemu pacjenta, jego wieku, zdolności motorycznych i możliwości finansowych.

Nie wyobrażam sobie, aby każda higienistka była w stanie prześledzić wszystkie informacje dotyczące konkretnego produktu. Dlatego warto brać udział w organizowanych przez specjalistów szkoleniach, kursach i webinarach. Prowadzący chętnie dzielą się swoją wiedzą i doświadczeniem. W niedzielę w ramach akcji „Cała Polska mówi #aaa” na portalu academyplus.pl na którym znajdziecie wiele interesujących wykładów i artykułów dotyczących najnowszych standardów pracy z pacjentem, ukaże się webinar z moim udziałem, na który serdecznie Państwa zapraszam -> https://academyplus.pl/video/jak-zadbac-o-zdrowie-jamy-ustnej-kazdego-pacjenta-protokoly-wizyt-w-gabinecie.