„Bruksizm senny jest zjawiskiem uwarunkowanym genetycznie”
„Bruksizm senny jest zjawiskiem uwarunkowanym genetycznie”
– Bruksizm senny jest zjawiskiem uwarunkowanym genetycznie, związanym z nieprawidłową funkcją przekaźników nerwowych w ośrodkowym układzie nerwowym i może mieć związek z dużym poziomem lęku – mówi dr Monika Michałek-Zrąbkowska, absolwentka Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu, która swojej pracy naukowej podjęła badania dotyczące bruksizmu sennego i innych zaburzeń snu.
Skąd pojawiło się u pani zainteresowanie tematem bruksizmu sennego?
Dr Monika Michałek-Zrąbkowska: Bruksizmem sennym oraz innymi zaburzeniami snu zaczęłam się interesować kilka lat temu, kiedy zostałam uczestniczką studiów doktoranckich przy Katedrze i Klinice Chorób Wewnętrznych, Zawodowych, Nadciśnienia Tętniczego i Onkologii Klinicznej w Uniwersyteckim Szpitalu Klinicznym we Wrocławiu. Wówczas też zostałam zaproszona do współpracy przez dr hab. Helenę Martynowicz, która kieruje naszym Laboratorium Snu. Medycyna snu od początku wzbudzała moje zainteresowanie, a podjęty przez nasz team temat bruksizmu sennego był dotychczas niewystarczająco zbadany. Potrzeba zajęcia się tą tematyką wynikała również z naszych obserwacji – w trakcie badania często obserwowaliśmy typowe dla bruksizmu starcie powierzchni zębów, a pacjenci podawali w wywiadzie lekarskim ból w obrębie żuchwy, silne bóle głowy oraz mięśni szyi i obręczy barkowej.
Czy bruksizm senny bywa bagatelizowany?
– Bywa, aczkolwiek bruksizm senny jest coraz częściej i szerzej omawiany nie tylko w środowisku lekarzy stomatologów, lecz także lekarzy innych specjalności. Mieliśmy ogromną przyjemność i zaszczyt nawiązać owocną i długofalową współpracę z prof. Mieszkiem Więckiewiczem, ekspertem z dziedziny dysfunkcji narządu żucia, kierownikiem Katedry i Zakładu Stomatologii Doświadczalnej oraz jego zespołem. Wspólna wymiana doświadczeń, współpraca prowadząca do holistycznego postępowania z pacjentem czy wreszcie prowadzenie badań klinicznych i publikacja ich wyników z pewnością przyczyniają się do rozpowszechnienia wiedzy na temat tego schorzenia.
Z czego może wynikać to zaburzenie i jakie dawać skutki?
– Wynikiem współpracy naszych ośrodków badawczych była praca, w której dowiedziono, że bruksizm senny jest zjawiskiem uwarunkowanym genetycznie, związanym z nieprawidłową funkcją przekaźników nerwowych w ośrodkowym układzie nerwowym i może mieć związek z dużym poziomem lęku. Przewlekły stres wpływa na funkcjonowanie organizmu, aktywuje układ współczulny. Wzrost aktywności współczulnej powoduje przyspieszenie akcji serca, wzrost ciśnienia tętniczego oraz mikrowzbudzenia, które obserwujemy w zapisie EEG. Zwiększenie aktywności współczulnej powoduje aktywację procesu zapalnego oraz zwiększa ryzyko wystąpienia chorób układu krążenia, co prezentowaliśmy w naszej publikacji. Podsumowując, skutki bruksizmu związane są zarówno z dysfunkcjami narządu żucia, jak i wpływem na inne systemy organizmu, między innymi oddechowy i krążenia.
Jakie wnioski, związane z leczeniem i organizacją ochrony zdrowia, stawia pani w tym tekście?
– W praktyce klinicznej ocena zaburzeń oddychania podczas snu u pacjentów z chorobami kardiologicznymi jest powszechna. Brak danych dotyczących związku ryzyka sercowo- naczyniowego i bruksizmu sennego, jednego z najczęściej występujących zaburzeń snu, przekłada się na ewidentną lukę diagnostyczną – polisomnografia, złoty standard w diagnostyce bruksizmu sennego, jest nadal zbyt rzadko wykonywana. Mam nadzieję, że nasza praca przyczyni się do zwiększenia wiedzy na temat bruksizmu w środowisku lekarskim oraz że lekarze różnych specjalności, w tym kardiolodzy i interniści, będą posługiwać się zdobytą wiedzą i częściej kierować pacjentów z podejrzeniem tego schorzenia do wykwalifikowanych stomatologów. Interdyscyplinarne podejście jest tutaj kluczowe.
Wspomniała pani o Laboratorium Snu – co to za jednostka i czym się w niej zajmujecie?
– Laboratorium Snu to pracownia badań polisomnograficznych, w skład której wchodzi wykwalifikowana kadra lekarska i techniczna. W trakcie polisomnografii, która jest całonocnym badaniem polegającym na zapisie czynności elektrycznej mózgu, serca, mięśni i funkcji układu oddechowego wraz z rejestracją audio i wideo, oceniamy całokształt obrazu snu pacjenta – architekturę snu, zdarzenia oddechowe, bruksizm senny i wiele innych zmiennych. U pacjentów z rozpoznanym bezdechem sennym prowadzimy również terapię dodatnim ciśnieniem w drogach oddechowych (CPAP).
Co niedobrego może dziać się z zębami i szerzej – jamą ustną pacjenta – podczas snu?
– Bruksizm senny to aktywność mięśni żwaczy polegająca na zgrzytaniu zębami lub zaciskaniu ich. Konsekwencje bruksizmu, które możemy zaobserwować w jamie ustnej, są ściśle powiązane z mechanicznym uszkodzeniem struktur w jej obrębie. Poza starciem powierzchni zębów, u pacjentów obserwujemy często ubytki klinowe szkliwa i jego pękanie, krwawienie z dziąseł, zaniki przyzębia, uszkodzenie śluzówki wewnętrznej strony policzków oraz śluzówki języka w linii zgryzu, dysfunkcje stawów skroniowo-żuchwowych oraz nadwrażliwość zębów.
Dziękujemy za rozmowę!
Dr Monika Michałek-Zrąbkowska jest absolwentką Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu. Odbywa szkolenie specjalizacyjne oraz prowadzi badania w ramach studiów doktoranckich w Katerze i Klinice Chorób Wewnętrznych, Zawodowych, Nadciśnienia Tętniczego i Onkologii Klinicznej w Uniwersyteckim Szpitalu Klinicznym we Wrocławiu. W swojej pracy naukowej podjęła badania dotyczące bruksizmu sennego i innych zaburzeń snu. Na swoim koncie posiada publikacje naukowe oraz wystąpienia na konferencjach i sympozjach polskich i zagranicznych. Wolny czas najchętniej spędza z rodziną na łonie natury.
POWIĄZANE ARTYKUŁY
W cieniu pandemii COVID-19 i wyścigu koncernów farmaceutycznych, by dostarczyć skuteczny środek przeciw koronawirusowi, trwała walka z inną chorobą, na którą również zapadają miliony ludzi na całym świecie – próchnicą zębów. Walka – dodajmy – zakończ...
Obturacyjny bezdech senny (OBS) to często występujące schorzenie, które nie tylko utrudnia codzienne funkcjonowanie, ale może stanowić poważne zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia. Z badań przeprowadzonych na Uniwersytecie w Buffalo (USA) wynika, że...
Kawa rozpuszczalna ma liczne grono zwolenników i przeciwników. Zwolennicy cenią ją za to, że w zasadzie nie wymaga żadnego przygotowywania. Przeciwnicy uważają, że nie da się delektować smakiem kawy instant. Tymczasem na całym świecie kawa rozpuszcza...
Amerykańska Akademia Bólu Orofacjalnego (American Academy of Orofacial Pain; AAOP) definiuje bruksizm jako „ugruntowaną parafunkcjonalną aktywność dzienną lub nocną, która obejmuje zgrzytanie lub zaciskanie zębów. Odbywa się ona przy braku świadomośc...
Na przestrzeni ostatnich lat widoczny jest duży wzrost popularności różnego rodzaju naturalnych remediów na różne dolegliwości. I o ile niektóre rzeczywiście się sprawdzają, to inne nie są tak efektywne, jak można by tego oczekiwać. Kannabidiol (CBD...
Zgodnie z wynikami badań, które zostały opublikowane na łamach czasopisma „Sleep Medicine Reviews”, pacjenci, u których zdiagnozowano obturacyjny bezdech senny (OBS), mogą być narażeni na poważne powikłania związane z zachorowaniem na COVID-19. – CO...
Jak wynika z artykułu opublikowanego 6 lutego na stronie internetowej czasopisma naukowego „Clinical and Experimental Dental Research”, nasilenie zaciskania i zgrzytania zębami może być zależne od poziomu witaminy D w organizmie. Badania krwi u ucze...
Określone kształty zębów oraz ich ustawienie w jamie ustnej mogą – przy występowaniu bruksizmu – predysponować do zaburzeń w funkcjonowaniu stawu skroniowo-żuchwowego (ssż). Tak wynika z badania austriackich naukowców, które zostało opublikowane w c...
Bruksizm, z którym według szacunków WHO zmaga się ponad 1,7 miliarda osób na całym świecie, zwykle nie jest zaburzeniem wyizolowanym, występującym samodzielnie. U osób z tą parafunkcją zwarciową, częste jest również ryzyko innych schorzeń układu mięś...
Dwa zespoły naukowców – z Nowego Jorku oraz Sao Paulo – opracowały nową metodę, która pozwala na analizę badań snu w celu określenia nasilenia obturacyjnego bezdechu sennego (OBS). Zdaniem autorów może być ona skuteczniejsza niż najczęściej stosowany...
Kolejne badanie przeprowadzone przez ADA wykazało, że u jeszcze większej liczby pacjentów rozwinął się bruksizm oraz wystąpił wzrost przypadków chorób jamy ustnej związanych ze stresem. Zbadano także jaka – po kilkunastu miesiącach pandemii – jest ko...