Air Polishing System

Wskazania do klinicznego zastosowania APS są bardzo szerokie. W jednym z pierwszych sprawozdań z PSP, CLINICAL RESEARCH ASSOCIATES potwierdził, że aparaty do polerowania powietrzem są szybką, łatwą i bardzo dokładną metodą usuwania przebarwień i płytki bakteryjnej w miejscach trudno dostępnych.

Tradycyjne techniki oczyszczania powierzchni zębów z osadów i przebarwień wymagają fizycznego kontaktu z powierzchnią, która ma być oczyszczona. Anatomia zębów i złożoność niektórych urządzeń czynią taki fizyczny kontakt prawie niemożliwym. APS jednakże nie wymaga takiego kontaktu i dzięki temu daje klinicyście możliwość dokładniejszego oczyszczenia powierzchni zęba z odległości trzech, czterech milimetrów.

Dzięki temu PSP są bezpieczne i efektywne w leczeniu chorób przyzębia. Horning i wsp. wykazali, że rozpylony powietrzny proszek ścierny wykazuje bardzo korzystne właściwości w usuwaniu złogów z cementum. Po zastosowaniu APS powierzchnia korzenia jest jednolicie czysta i wolna od chorych tkanek. Ponadto Gilman i Maxey ocenili efektywność oczyszczenia korzenia i następujący po nim wzrost fibroblastów na powierzchniach polerowanych PSP. Doszli oni do wniosku, że powierzchnie, które poddano najpierw działaniu ultradźwięków a potem APS wykazały wyższy wzrost i żywotność fibroblastów. Berkstein i wsp. donieśli, że polerowanie powietrzem usuwa średnio 10,68 mikrona powierzchni korzenia podczas, gdy kireta ok. 27,09 mikrona.

Zdolność APS do całkowitego oczyszczenia powierzchni korzenia w miejscach trudno dostępnych oraz jednoczesna oszczędność tkanek cementum bezsprzecznie potwierdza zasadność stosowania PSP w leczeniu chorób przyzębia. Zarówno producenci jak i wykładowcy wymieniają choroby zakaźne, choroby układu oddechowego, nadciśnienie i niewydolność nerek jako przeciwwskazania do polerowania powietrzem. Ponadto APS nie powinny być stosowane u pacjentów ze skłonnością do alkalozy metabolicznej oraz u osób przyjmujących steroidy i diuretyki.

Przepuszczalność śluzówki jamy ustnej doprowadziła Rawsona i wsp. do postawienia pytania o wpływ jaki mógłby mieć dwuwęglan sodu na poziom elektrolitu surowicy. Badacze ci obliczyli poziomy pH krwi żylnej u zdrowego 24-letniego mężczyzny.

Porównanie poziomów pH ujawniło, że pH surowicy rosło z poziomu 7,44 do poziomu 7,41bezpośrednio po zabiegu APS. Badania surowicy wykazały także spadek rozpuszczonego dwutlenku węgla. Badacze donoszą, że jest to najprawdopodobniej wynikiem hiperwentylacji podczas PSP. Jednakże dokładne mechanizmy dwuwęglanów nie są znane.

Decyzje odnośnie leczenia muszą być podejmowane indywidualnie w stosunku do każdego pacjenta z uwzględnieniem przeciwwskazań. Powikłania medyczne nakazują rozsądne stosowanie wszystkich metod dentystycznych. Warunki ogólne nakazują ostrożne planowanie leczenia, co może oznaczać wykonanie stosownych badań medycznych przed wyborem metody PSP.

Wiele badań zostało przeprowadzonych w celu określenia wpływu abrazyjnego pyłu powietrznego na powszechnie stosowane materiały odtworzeniowe. Ostatnio przeprowadzone badania przez Gutmana i wsp. porównywały uszkodzenia powierzchni

hybrydowych kompozytów, glasjonomerów i amalgamatów. Nie było istotnych różnic na powierzchniach obserwowanych wypełnień przed i po leczeniu. Cytując autorów: „szorstkie powierzchnie stały się gładsze a gładkie bardziej szorstkie”. Badacze nie doszli do żadnych ostatecznych wniosków co do uszkodzeń wywołanych przez aparaty do polerowania powietrzem.

Uzupełnienia porcelanowe były badane przez Wernileya i wsp. Dane z tych i innych badań sugerują, że brzegi koron porcelanowych mogą być uszkodzone przez zbyt silną ekspozycję na polerowanie powietrzem i powinno się bardzo ostrożnie postępować w przypadku tych powierzchni.

Liczne badania dotyczące bezpieczeństwa, skuteczności i wpływu PSP na tkanki twarde zęba, potwierdzają wyższość tych systemów nad metodami tradycyjnymi. Boyde stwierdził, że APS jest skuteczny w usuwaniu nalotu i przebarwień i bezpieczny dla szkliwa i zębiny. Hosoy i Jonston oceniając wpływ różnych metod czyszczenia i polerowania na pierwotnej emalii, wykazali, że stosowanie papki pumeksowej powodowało głębokie zadrapania szkliwa pierwotnego.

Wpływ PSP na przyzębie i otaczającą śluzówkę jamy ustnej zostało dokładnie udokumentowane. Większość tych badań wykazuje, że w odpowiedzi na polerowanie powietrzem pojawiają się otarcia nabłonka. Uszkodzenie przyzębia jest podobne do tego, które obserwowane jest przy polerowaniu „gumowym kubkiem” i z natury swej jest przejściowe i nie do wykrycia po upływie dwóch, trzech dni.

Clinical Research Associates oceniało wpływ PSP na dziąsła poprzez poddawanie tkanek miękkich bezpośredniemu uderzeniu powietrza pod kątem 90 stopni. Badanie histologiczne tych tkanek ujawniło uszkodzenie nabłonka, jednakże wszystkie działania uboczne były klinicznie nierozpoznawalne po trzech dniach i histologicznie nie wykrywalne po 14 dniach. W zgodzie z tymi badaniami pozostają wyniki Myślina i wsp., którzy oceniali in vivo 21 pacjentów ze zdrowym przyzębiem.

Badacze porównali efekty polerowania „gumowym kubkiem” do działania polerowania powietrzem, stosując index uszkodzeń dziąseł.

W grupie, w której stosowano polerowanie powietrzem, urazy dziąseł były większe bezpośrednio po leczeniu, jednakże po 7 dniach nie było znaczącej różnicy pomiędzy obiema metodami. Późniejsze badania Konturri-Nahrii i wsp. potwierdziły poprzednie wyniki badań wykonanych przy użyciu analizy SEM. Ograniczone krwawienie dziąseł było wykrywalne, lecz badanie kliniczne wykonane w 2 dni po leczeniu nie wykazywało żadnych działań ubocznych polerowania powietrzem.

Autorzy doszli do wniosku, że uszkodzenie dziąseł spowodowane polerowaniem powietrzem jest niewielkie i musi być uważane jako mające małe znaczenie kliniczne. Odpowiadając na problemy związane z uszkodzeniem tkanek miękkich Boide przypomina czytelnikom, że tkanki miękkie jamy ustnej posiadają zdolności do samoreperacji i wygoją się.

W celu zminimalizowania otarcia tkanek miękkich producenci zalecają stosowanie ścierającego strumienia przez 2 do 3 sekund z zastosowaniem stałego ruchu czyszczącego i trzymaniem wylotu końcówki w odległości 4-5 milimetrów od powierzchni zębów. Wylot końcówki powinien być nakierowany lekko w górę w połączeniu między środkową i tnącą częścią zęba. Kąt skierowania strumienia powietrza powinien wynosić 600 dla zębów przednich, 800 dla tylnych powierzchni twarzowych i językowych i 900 powierzchni okluzyjnych.

Zważywszy na trend do stosowania past zawierających sodę akceptacja przez pacjentów PSP, który przecież wykorzystuje dwuwęglan sodu, może jeszcze wzrosnąć. Newburn, Rams i wsp. wykazali, że dwuwęglan sodu ma działanie antybakteryjne, które jest najprawdopodobniej spowodowane działaniem jonów dwuwęglanowych. Fletcher wykazał, że krótkotrwała ekspozycja na dwuwęglan, zabójcza dla bakterii, nie wywiera niekorzystnych działań na komórki epithelium dziąseł.

W pewnych badaniach wykazano, że 94% pacjentów leczonych PSP wolało tę metodę od tradycyjnej metody oczyszczania. Powody dla których preferowali oni APS to między innymi: mniejsza ilość czasu wymagana na wykonanie zabiegu, brak odgłosu skrobania, brak wydzielania ciepła, mniejsze dolegliwości bólowe, dokładniejsze usuwanie przebarwień. Większość pacjentów chętnie zgadza się na oczyszczanie zębów techniką APS. Ponieważ wielu pacjentów nie miało nigdy wcześniej do czynienia z tego typu polerowaniem, użyteczne może być krótkie wytłumaczenie procedury zabiegu. Pacjenci poinformowani o korzyściach płynących ze stosowania PSP doceniają wysiłki klinicysty mające na celu wybór optymalnej metody leczenia.

Badania demograficzne wykazały, że wraz ze wzrostem wieku lub długością lat praktyki stomatologicznej stosowanie APS zmniejszało się. Można to interpretować jako niezdecydowanie części higienistów co do stosowania nowej, nieznanej techniki.

Z pewnością powody, dla których się nie wybiera PSP są różne, lecz zmiana codziennych nawyków praktyki dentystycznej jest często bardzo trudna.

Ponieważ zbliża się XXI wiek, pacjenci będą oczekiwali od swoich lekarzy nowoczesnego wyposażenia, wiedzy i techniki.

Klinicyści muszą rozszerzyć swoje rozumowanie o ocenę i akceptację badań naukowych. Następnie muszą zastosować te informacje w celu dokonania wyboru jak najlepszej metody leczenia dla każdego pacjenta indywidualnie.

Jak w przypadku każdej nowej technologii sukces może być osiągnięty tylko w przypadku połączenia odpowiedniej wiedzy i techniki.

dr n. med. Tomasz Maria KerczBIBLIOGRAFIA

1. Clinical Research Associates Newsletter 1988; 12(7): 1-2.

2. Brockman SL, Scott RL, Eick JD. A scanning electron microscopic study of the effect of air polishing on the enamel – sealant surface. Quintessence Int. 1990; 21: 201-206.

3. Scotch L, Greer D. Effect of an air polishing device on sealant bond strength. J Prosthet. Dent 1987; 58: 384-387.

4. Goldstein RE, Parkins FM. Air – abrasive technology: Its new role in dentistry. JADA 1994; 125: 551-557.

5. Leknes KN, Lie T. Influence of polishing procedures on sonic scaling root surface roughness. J Periodontol. 1991; 62: 659-662.

6. ADA News 1995; 3: 4.

7. Clinical Research Associates Newsletter 1993; 17(12): 4.

8. Brown DM, Barnhart RC. Table clinic presentation. American Dental Hygienists Association Annual Session 1995.

9. Clinical Research Associates Newsletter 1981; 5: 1-2.

10. Newbrun E, Hoover CI, Ryder MI. Bactericidal action of bicarbonate ion on selected periodontal pathogenic microorganisms. J Periodontal 1984; 55(11): 658-667.

11. Fletcher RD. The effect of the Keyes procedure in vitro on microbial agents associated with periodontal disease. Quintessence Int. 1984; 15(3): 329-334.

KALENDARZ LEKARZA STOMATOLOGA PRAKTYKA ROK 1999

Tomasz Maria Kercz