Zagrożenia wynikające z braku leczenia stomatologicznego

Przyczyną zagrożenia życia i zdrowia spowodowaną brakiem systematycznego leczenia stomatologicznego jest przede wszystkim zakażenie odogniskowe oraz powikłania ostrych zapaleń zębopochodnych. Jakkolwiek patomechanizm zakażenia odogniskowego nie znalazł dotychczas jednoznacznego wyjaśnienia, stanowi ono problem, z którym lekarz stomatolog spotyka się w codziennej praktyce.

Niezależnie od teorii tłumaczących zjawiska towarzyszące zakażeniom odogniskowym potwierdzono związek przyczynowy między zębopochodnymi stanami zapalnymi w jamie ustnej a schorzeniami odległych narządów i całego organizmu.

Są to głównie powikłania i następstwa:

– próchnicy zębów od zapalenia miazgi poprzez martwicę miazgi i zgorzel do stanów zapalnych okołoszczytowych takich jak: ziarniniaki, torbiele, ograniczone i rozlane zapalenie kości z powikłaniami miejscowymi i ogólnymi typu: ropień śródkostny, podokostnowy, ropnie i ropowice przestrzeni okołoszczękowych, twarzy i szyi, do posocznicy i wstrząsu septycznego włącznie

– schorzeń przyzębia (od zapalenia brzeżnego po parodontopatie zapalne głębokie i ropnie przyzębne). Według badań Arabskiej-Przedpełskiej (1968) 56,6% wszystkich stanów chorobowych w przyzębiu wykazało cechy jawnych i utajonych ognisk.

Wszystkie opisane schorzenia szczególnie niebezpieczne są u dzieci, u których często "banalna" infekcja odzębowa rozwija się w bardzo krótkim czasie (kilku godzin). Ze względu na specyficzną budowę tkanki kostnej dziecięcej i często niedojrzały układ immunologiczny, dochodzi do gwałtownego rozwoju zapalenia: od bólu zęba (ognisko zakażenia) do ropnia okołoszczękowego i innych następstw (odległe ropnie, mózgu i narządów miąższowych) lub stopniowego uczulenia organizmu i rozwoju np. choroby reumatycznej.Aby zapobiec tym groźnym dla życia powikłaniom stomatolog winien wcześnie prowadzić profilaktykę i skutecznie leczyć próchnicę zębów oraz zapobiegać powstawaniu schorzeń przyzębia mając na uwadze zapobieganie chorobom odogniskowym, których związek z ogniskami odzębowymi jest udowodniony.

Za ściśle powiązane z ogniskami zakażenia w jamie ustnej ("sepsis oralis") w tym szczególnie odzębowymi, uważa się następujące schorzenia i ich następstwa stanowiące zagrożenie zdrowia i życia chorych a wymagających leczenia szpitalnego:

– zapalenie wsierdzia

– kłębuszkowe zapalenie nerek

– choroba reumatyczna

– wstrząs septyczny

– stany zapalne gałki ocznej i tkanek oczodołu

– zapalenie kości

– ropne stany zapalne opon mózgowo-rdzeniowych

– zakrzepowe zapalenie żył twarzy i zatok żylnych mózgu

– ropnie mózgu i móżdżku

– ropnie narządów miąższowych

– ropnie i ropowice twarzy i szyi

– zapalenie zatok obocznych nosa

W związku z tym istnieje konieczność dokładnej diagnostyki stomatologicznej i radiologicznej celem ustalenia i następnie eliminacji zębopochodnych ognisk jawnego i potencjalnego zakażenia.

Po identyfikacji i lokalizacji ognisk leczenie powinno być przeprowadzone w osłonie antybiotykowej, szczególnie w przypadku zapalenia wsierdzia, choroby reumatycznej, zapalenia nerek, cukrzycy, u chorych po zabiegach kardiochirurgicznych oraz we wszystkich przypadkach zabiegów grożących wysiewem bakterii do krwioobiegu tj.:

– ekstrakcja zęba, pozostawionych korzeni zębów

– zabiegi na przyzębiu w tym usuwanie kamienia nazębnego

– nacięcie ropnia

– usuwanie zakażonych torbieli odzębowych

Obecnie uważa się, że za zakażenie ogniskowe odpowiedzialne są głównie bakterie z grupy paciorkowca beta-hemolitycznego, które powodują wstępne uczulenie organizmu. O tym czy ognisko będzie oddziaływało na organizm decyduje głównie stan immunologiczny pacjenta.

Postępowanie stomatologiczne polega na:

1. wykryciu ogniska pierwotnego w jamie ustnej

2. określeniu stopnia i reaktywności czynnika zakaźnego (ustalenie wskazań do antybiotykoterapii "osłonowej")

3. usunięciu ogniska.

Udowodniony jest związek zaniedbania higieny jamy ustnej z rozwojem wyżej wymienionych chorób, których następstwa są groźne dla zdrowia i życia.

Zachodnie firmy ubezpieczeniowe określają wymagany poziom wskaźnika higieny jamy ustnej pacjentów i nie refundują kosztów prowadzonego leczenia szczególnie przy stosowaniu drogich materiałów lub procedur, jeżeli pacjent nie ma odpowiednio wysokiego poziomu higieny przed rozpoczęciem leczenia (dotyczy to np. leczenia z użyciem wszczepów zębowych – implantów).

Wskaźniki te są kontrolowane przed rozpoczęciem leczenia przez kilka miesięcy i pacjent może zostać zdyskwalifikowany od leczenia drogimi procedurami, jeżeli nie utrzymuje higieny na wymaganym poziomie.

Dlatego tak ważna jest profilaktyka stomatologiczna próchnicy zębów i schorzeń przyzębia.