Rodzaje aparatów ortodontycznych – na co mogą się zdecydować pacjenci?

Według niektórych statystyk, na wady zgryzu o różnym nasileniu cierpi nawet około 60% społeczeństwa. Na szczęście schorzenia tego typu przestają być w naszym kraju tematem tabu i coraz większa liczba pacjentów zgłasza się do stomatologów w celu podjęcia odpowiedniego leczenia. Współczesna stomatologia oferuje im przeróżne rodzaje aparatów ortodontycznych, przeznaczonych do leczenia wad zgryzu. Warto więc znać ich podstawową klasyfikację.

Rodzaj aparatu ortodontycznego zalecanego pacjentom z wadami zgryzu zależy od wielu czynników: typu wady zgryzu, wieku pacjenta, jego chęci współpracy oraz ogólnego stanu zdrowia jamy ustnej. Co do zasady, aparaty ortodontyczne dzieli się jednak na ruchome i stałe.

Rodzaje aparatów ortodontycznych – aparaty ruchome

Jak sama nazwa wskazuje, aparaty ruchome nie są mocowane w jamie ustnej na stałe, więc każdy pacjent może samodzielnie wkładać je i wyjmować. Użytkuje się je według zaleceń lekarza, przeważnie przez kilka-kilkanaście godzin na dobę. Przy ich pomocy można korygować jedynie niewielkie wady zgryzu (nie jest możliwe np. ich obracanie). Zazwyczaj noszą je dzieci, u których występują jeszcze zęby mleczne, czyli w wieku od 5 do 11 lat. Jeśli jest taka możliwość, aparaty ruchome stosuje się również u osób dorosłych, które chcą poprawić wygląd swoich zębów, a z jakiś powodów (np. zawodowych) nie chcą lub nie mogą korzystać z aparatów stałych. Zazwyczaj są zbudowane z akrylowych płytek oraz drucianych pętli.

Aparaty ortodontyczne stałe

Drugim rodzajem aparatów ortodontycznych są aparaty stałe, które mocuje się w jamie ustnej na cały okres leczenia. Zbudowane są z zamków, łuków, ligatur i pierścieni. Na każdym zębie mocuje się jeden zamek, na zamki z kolei działa łuk, czyli pewnego rodzaju drut, którego zadaniem jest wytwarzanie siły przesuwającej zęby w pożądany sposób. Ligatury to gumki, służące do zamocowania łuku w zamkach, zaś pierścienie umieszczane na trzonowcach utrzymują łuk we właściwym położeniu.

Właściwe każdy nowoczesny gabinet ortodontyczny może zaoferować pacjentom przeróżne rodzaje aparatów ortodontycznych stałych. Dzieli się je chociażby ze względu na materiał, z którego zostały wykonane. Aparaty stałe metalowe charakteryzują się stosunkowo najniższą ceną, aparaty stałe ceramiczne – bardzo wysokim poziomem estetyki, zaś w przypadku aparatów stałych kryształowych zamki wykonane są ze specjalnego kryształu, co sprawia, że są całkowicie przezroczyste. Ich wybór wiąże się jednak z dość wysoką ceną.

A może aparat językowy?

Bardzo nowoczesnym rodzajem aparatów ortodontycznych stałych są również aparaty językowe (lingwalne). Wyglądem przypominają aparaty tradycyjne, ale w przeciwieństwie do nich są mocowane na wewnętrznych powierzchniach zębów od strony języka. Gwarantują więc skuteczne leczenie przy zachowaniu najwyższego komfortu estetycznego pacjenta. Należy przy tym pamiętać, że w początkowej fazie użytkowania aparatu językowego mogą wystąpić kłopoty z prawidłową wymową czy utrzymaniem higieny jamy ustnej. Nie jest on również wskazany dla osób ze zdiagnozowanymi chorobami przyzębia.

Na koniec ważna uwaga – bez względu na rodzaje aparatów ortodontycznych, materiał, z którego są wykonane czy ich cenę, każdego pacjenta podczas leczenia ortodontycznego obowiązują dość szczegółowe i rygorystyczne zasady higieny jamy ustnej. W innym przypadku, trud włożony w terapię wad zgryzu może pójść na marne.

Obluzowany zamek czy pęknięty drucik w aparacie ortodontycznym na urlopie? Co robić, kiedy nie można zgłosić się do gabinetu stomatologicznego? Wskazówek udziela lek. dentysta Wojciech Radliński.

AF