Przerażeni, zawstydzeni… Co powstrzymuje dentofobów przed wizytą u dentysty?

O tym, czym jest dentofobia, w jaki sposób stomatolodzy traktują znerwicowanych pacjentów, jaką rolę w leczeniu dentofobów odgrywa zaufanie, a wreszcie – jak oswoić strach przed dentystą i odzyskać piękny uśmiech rozmawiamy z dr Dorotą Stankowską, współautorką książki „Bądź bystry u dentysty. Jak mieć uśmiech celebryty i nie bać się stomatologa”. Punktem wyjścia do naszej rozmowy są wpisy internautów zaczerpnięte z naszego forum.

Pacjent: – Zastanawiam się, czy przypadkiem dentofobia nie jest kolejnym modnym słowem, które tak naprawdę nie ma pokrycia w rzeczywistości. Według mnie każdy w jakimś stopniu boi się dentysty i to jest zupełnie normalna reakcja, która zupełnie nie ma związku z nerwicową fobią. Uważam, że niektórzy ludzie z własnej winy zaniedbują leczenie zębów, a potem zwalają winę na rzekomą dentofobię i mają całkiem wygodne usprawiedliwienie.
Redakcja: Pani Doktor – czy nasz forumowicz ma rację? Czy dentofobia jest faktem czy modnym pojęciem? Czym się różni "zwykły" strach przed dentystą od dentofobii?
Dorota Stankowska: – Większość pacjentów nie boi się dentystów w sposób, który uniemożliwiłby im prowadzenie systematycznego leczenie. Oczywiście, zdarzają się osoby, które są bardzo zestresowane. Ich możemy nazwać dentofobami, ale takich pacjentów jest bardzo mało. Najczęściej paraliżujący lęk spowodowany jest wcześniejszym złym doświadczeniem u dentysty. Strach dentofoba z łatwością przełamie lekarz, który znajdzie czas na to, aby z pacjentem serdecznie porozmawiać, uśmiechnie się do niego i zbuduje zaufanie delikatnym leczeniem.

P.:– To może głupie pytanie, ale jestem ciekawy, jak dentyści dają sobie radę z takim spanikowanym i zestresowanym dentofobem, który podskakuje na fotelu na sam widok wiertła? Czy ktoś ich przygotowuje do pracy z takim pacjentem, np. na studiach albo na jakiś kursach? Czy też sami wymyślają jakąś własną metodę, aby uspokoić dentofoba?
Red.: – No właśnie, czy stomatolodzy wiedzą, jak postępować z pacjentem czującym irracjonalny strach przed leczeniem? Czy raczej stosują bardziej intuicyjne metody, które jednym wychodzą lepiej, a drugim gorzej?
D. S.: Bardzo interesujące pytanie. Natomiast odpowiedź jest dość prosta. Trzeba zaopiekować się pacjentem w taki sposób, w jaki samemu chciałoby się być zaopiekowanym. Po prostu trzeba pokazać pacjentowi swoje serce, aby wiedział, że lekarzowi zależy na jego zdrowiu. Wtedy buduje się zaufanie. Taki pacjent wymaga, aby poświęcić mu większą ilość czasu nie tylko na leczenie, ale i na rozmowę.

P.: – Boże, jak ja się wstydzę, że doprowadziłam się do takiego stanu. Wstydzę się tego, co pomyśli dentysta, boję się, że złośliwie skomentuje stan mojego uzębienia, a ja zapadnę się ze wstydu pod ziemię, bo przecież dobrze wiem, że sama jestem temu winna. Jest mi z tego powodu cholernie ciężko.
Red: Dla wielu forumowiczów to właśnie wstyd jest najbardziej dojmującym uczuciem, silniejszym nieraz od lęku przed bólem. W jaki sposób stomatolog może rozwiać bądź złagodzić to uczucie?
D. S: To bardzo ważne pytanie. Wstydzić się może jedynie lekarz, który Panią wcześniej przyjmował, że nie wyjaśnił Pani, jak ważne jest dbanie o swoje zęby. To my, dentyści, jesteśmy po to, aby nauczyć pacjenta, jak dbać o zęby, żeby nie miał żadnych problemów. Jeśli nikt Panią wcześniej nie uświadomił, jak ważne są regularne kontrole, to nie musi się Pani wstydzić, bo to nie Pani wina. Mam nadzieję, że taki sposób myślenia pomoże Pani ponownie przekroczyć próg gabinetu. Proszę pamiętać, że dentyści nie są po to, żeby pacjenta oceniać, ale żeby mu pomóc.

P: – Byłam przez ostatnie dwa tygodnie trzy razy u dentysty i za każdym razem schodziłam z fotela i nie dałam sobie nic zrobić. W końcu dentysta stracił cierpliwość i powiedział, żebym poszukała sobie innego gabinetu, bo on nie umie mi pomóc. Teraz to już na pewno nie odważę się na kolejną wizytę. Nie mam już siły. Mój strach jest tak ogromny, że od jakiegoś czasu mam myśli samobójcze.
P: – Pomóżcie mi, błagam!!! Jestem po strasznej traumie u dentysty i potwornie boję się leczenia. Moja przyjaciółka postanowiła mi pomóc i powiedziała o moim przypadku swojemu stomatologowi i poprosiła go, żeby mi pomógł. A on odpowiedział jej, że nie ma czasu na zajmowanie się jakimiś histeryczkami, bo i tak ma dużo pacjentów. Gdzie mogę znaleźć lekarza, który zrozumie mój problem, nie wyśmieje i nie wyprosi z gabinetu?
Red: Te wpisy dowodzą, że nie wszyscy stomatolodzy są zainteresowani leczeniem dentofobów. Niektórzy w dość obcesowy sposób potrafią się "pozbyć" takiego pacjenta z gabinetu. Czym należy tłumaczyć takie zachowanie?
D. S: Bardzo dziękuję pacjentom, że odważyli się poruszyć tę kwestię. Dowodzi to, że są odważnymi osobami, tylko nie trafiali jeszcze na odpowiedniego lekarza. Jak go znaleźć? Proponuję umawiając się na wizytę po prostu zapytać, czy lekarz znajdzie dla nas większą ilość czasu ze względu na ogromny strach, jaki czujemy. Jeśli już na wstępie lekarz będzie zainteresowany tym, aby nam pomóc, wtedy warto spróbować.

P: – Jestem zachwycona tym, jak szybko mój dentysta oswoił moją dentofobię, lęk, ataki paniki, wstyd i upokorzenie, te wszystkie wstrętne uczucia rozpłynęły się jakoś same już na drugiej wizycie. Wreszcie spotkałam stomatologa, któremu mogę ZAUFAĆ i przy którym CZUJĘ SIĘ BEZPIECZNA.
Red.: To zdumiewające, jak bardzo ważna dla naszych forumowiczów jest kwestia zaufania i bezpieczeństwa. Jak wielką czują ulgę, kiedy znajdą stomatologa, który nie tylko naprawi im zęby, ale też pochyli się nad ich psychiką i cierpliwie odpowie na wszystkie pytania. Wpisy na naszym forum dowodzą jednak, że wielu stomatologów nie rozmawia ze swoimi pacjentami albo zbywa ich problemy jakimś ogólnikiem. Skąd bierze się ta niechęć i jak ją przełamać?
D. S.: Tak jak we wszystkich zawodach są ludzie, którzy wykonują swoją pracę z pasją i tacy, dla których jest to jedynie źródło utrzymania. Trzeba szukać lekarza, który po prostu będzie dobrym człowiekiem i nie będzie wykonywał swojego zajęcia rutynowo, tylko będzie umiał się wczuć w emocje swojego pacjenta.

Wpisy pacjentów komentowała lek. stom. Dorota Stankowska, autorka książki „Bądź bystry u dentysty. Jak mieć uśmiech celebryty i nie bać się stomatologa”.

Z cyklu: Znalezione na forum