Potrzebna dyskusja o normach czasu pracy lekarzy i dentystów
Potrzebna dyskusja o normach czasu pracy lekarzy i dentystów
Spis treści
W świetle docierających coraz częściej informacji o śmierci lekarzy w miejscu pracy, prezes Naczelnej Rady Lekarskiej Maciej Hamankiewicz zwrócił się do ministra zdrowia Konstantego Radziwiłła z prośbą o rozpoczęcie dyskusji na temat przywracania w służbie zdrowia bezpiecznych dla organizmu ludzkiego norm czasu pracy, a w szczególności – dyskusji nad dalszym funkcjonowaniem w polskim systemie prawnym i kształtu klauzuli opt-out.
Samorząd lekarski jest zdania, że państwo musi podejmować działania mające na celu ciągłe monitorowanie sytuacji pracowników oraz dążyć do poprawy środowiska pracy w celu ochrony zdrowia i bezpieczeństwa pracowników. Tymczasem ostatnio coraz częściej pojawiają się informacje o zgonach lekarzy w miejscu pracy. Wiele z tych sytuacji może być związanych z nadmiernym obciążeniem lekarza pracą, w tym m.in. przekraczaniem norm czasu pracy na podstawie klauzuli opt-out. Oczekiwanie samorządu lekarskiego jest takie, aby zawód lekarza przestał być zawodem szczególnie niebezpiecznym dla zdrowia osób, które go w Polsce wykonują. Lekarze wykonujący swoją pracę muszą mieć zagwarantowaną możliwość regularnego korzystania z odpoczynku.
Zapotrzebowanie na pracę lekarzy coraz większe
Prezes NRL uważa, że już teraz istnieje zapotrzebowanie na pracę lekarzy, a będzie ono stale rosło, co wynika m.in. z procesów demograficznych zachodzących w naszym społeczeństwie, z ciągłego rozwoju medycyny dającej coraz większe możliwości prowadzenia diagnostyki i leczenia chorób, wzrastają również oczekiwania pacjentów wobec medycyny. Dowodów na istnienie dużego zapotrzebowania na świadczenia zdrowotne, których udzielają lekarze dostarczają także listy oczekujących prowadzone w ramach świadczeń finansowanych ze środków publicznych, które nierzadko sięgają kilku miesięcy, a nawet lat. Za rosnącym zapotrzebowaniem na świadczenia zdrowotne nie podąża poziom finansowania świadczeń dla placówek medycznych, które ich udzielają, ani liczebność grupy zawodowej lekarzy wykonujących zawód na terenie Polski. Konieczność zapewnienia przez podmioty lecznicze dużej liczby świadczeń zdrowotnych przy niedostatecznym finansowaniu tych świadczeń i niedoborach kadr medycznych prowadzi oczywiście do obarczania lekarzy nadmiernie dużą liczbą zadań w ramach pracy oraz do notorycznego przekraczania norm czasu pracy.
Klauzula opt-out
Obecnie polskie prawodawstwo zezwala na podpisywanie przez lekarzy zgody na pracę z przekroczeniem średniotygodniowej maksymalnej normy czasu pracy wynoszącej 48 godzin. Zgoda ta wprawdzie jest dobrowolna, ale samorząd lekarski zwraca uwagę, że z jednej strony troska o swoich pacjentów, których nie można pozostawić bez opieki, a z drugiej strony oczekiwania pracodawców prowadzących szpitale sprawia, że na lekarzach ciąży silna presja na to, aby podpisywać zgodę na pracę w warunkach, które niewątpliwie są szkodliwe dla ich zdrowia.
Klauzula opt-out jest wykorzystywana głownie po to, aby zapewnić należytą obsadę dyżurów lekarskich w godzinach nocnych. – Nie trzeba nikogo przekonywać, że długie okresy pracy w porze nocnej mogą być szkodliwe dla zdrowia pracowników i mogą zagrażać bezpieczeństwu w miejscu pracy. Zwracamy przy tym uwagę, że – z uwagi na dyżury – w Polsce od wielu lat normy czasu pracy dla lekarzy są znacznie dłuższe niż dla pracowników zatrudnionych w innych branżach. Kiedyś prawodawstwo polskie przewidywało, że dyżur nie był w ogóle wliczany do czasu pracy, co sprawiało, że lekarze pełnili tyle dyżurów, ile wymagał od nich pracodawca nie gwarantując żadnych norm odpoczynku po zakończonym dyżurze. Obecnie dyżur medyczny jest wprawdzie wliczany do czasu pracy, ale dano pracodawcom możliwość zobowiązania lekarza do pełnienia dyżurów z przekroczeniem 48-godzinnej maksymalnej tygodniowej normy czasu pracy na podstawie podpisanej przez pracownika klauzuli opt-out. Wieloletnie nawarstwianie się przekroczeń tygodniowych norm czasu pracy poprzez wykonywanie ciężkiej i odpowiedzialnej pracy, głównie w godzinach nocnych, negatywnie wpływa na stan zdrowia dyżurujących lekarzy – zaznaczył prezes NRL w komunikacie.
Niezbędna dyskusja w kraju
Jak podkreślono, z powodu rozbieżności stanowisk krajów członkowskich UE, dyskusję na temat zasadności dalszego obowiązywania wobec lekarzy odstępstwa od maksymalnej 48-godzinnej tygodniowej normy czasu pracy należy podjąć i przeprowadzić na szczeblu krajowym. Naczelna Rada Lekarska już w 2008 r. wskazywała, że ewentualne wydłużenie wymiaru czasu pracy ponad 48 godzin tygodniowo powinno być ograniczone poprzez wprowadzenie maksymalnego tygodniowego czasu pracy, na który lekarz będzie mógł się zgodzić i którego nie będzie można przekroczyć nawet za jego zgodą.
– Wobec doniesień o zgonach lekarzy w miejscu pracy postawienie pytania o możliwość zmiany przepisów prawa w celu stopniowego zbliżania norm czasu pracy lekarzy do bezpiecznego dla zdrowia poziomu jest szczególnie zasadne. Zwracam się zatem do ministra zdrowia z apelem o podjęcie dyskusji na temat zmiany przepisów dotyczących czasu pracy lekarzy z uwzględnieniem konieczności zapewnienia naszej grupie zawodowej bezpieczniejszych dla zdrowia warunków pracy – podsumowano.
Samorząd lekarski alarmuje: polscy lekarze pracują w kilku miejscach jednocześnie, przez co są przemęczeni. To niebezpieczne zarówno dla nich, jak i dla pacjentów. Dlaczego pracują tak dużo? Odpowiada Jerzy Jakubiszyn, członek Naczelnej Rady Lekarskiej, przewodniczący konwentu prezesów Okręgowych Rad Lekarskich.
AF
Fot. steinchen, pixabay.com
POWIĄZANE ARTYKUŁY
– Jako Komisja Stomatologiczna NRL staramy się o poprawę warunków pracy lekarzy dentystów, tak by jakość usług dentystycznych stała na najwyższym światowym poziomie. Tylko w takich warunkach jesteśmy w stanie realnie wpłynąć na poprawę wizerunku lecz...
Okręgowa Rada Lekarska w Łodzi w specjalnym apelu sprzeciwia się "kształceniu lekarzy i lekarzy dentystów w niemedycznych uczelniach zawodowych". Jak czytamy w opublikowanym komunikacie, niemedyczne uczelnie zawodowe nie gwarantują takiego poziomu ka...
W jesiennym postępowaniu kwalifikacyjnym na szkolenia specjalizacyjne złożonych zostało łącznie 5639 poprawnych formalnie wniosków. W ramach pierwszego etapu rekrutacji 4482 osoby zostały zakwalifikowane na wolne miejsca specjalizacyjne: w tym 3218 w...
Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej z oburzeniem przyjęło zapowiedź ministra zdrowia dotyczącą planu kształcenia lekarzy w szkołach zawodowych. – Takie przygotowanie zawodowe lekarzy będzie przede wszystkim szkodliwe dla pacjentów i ich bezpieczeństw...
Znany i ceniony stomatolog i wykładowca, dr Paweł Niewada oraz współpracujący z nim od pięciu lat technik dentystyczny Bernhard Egger dyskutują o pracy w zespole stomatologicznym. - Najważniejsze jest, by zrozumieć biologiczne ograniczenia - mówi pod...
Rozpoczęły się zapisy na kolejną turę bezpłatnych szkoleń dla lekarzy i lekarzy dentystów przygotowanych przez Ośrodek Kształcenia Naczelnej Izby Lekarskiej na okres styczeń-kwiecień 2024 r. Jak poinformowano w komunikacie na stronie Naczelnej Izby ...
Naczelna Izba Lekarska we współpracy z Okręgowymi Izbami Lekarskimi angażuje się w pomoc dla lekarzy i lekarzy dentystów z Ukrainy wraz z rodzinami, którzy w wyniku napaści na Ukrainę znaleźli się na terenie Polski. Jak czytamy, prośbę o pomoc – po...
Na stronie Rządowego Centrum Legislacji opublikowano informację, że rozporządzenie ministra zdrowia z 13 czerwca 2023 r. w sprawie umiejętności zawodowych lekarzy i lekarzy dentystów zostało skierowane do ogłoszenia. W dokumencie zostały określone ro...
Minister edukacji i nauki w porozumieniu z ministrem zdrowia podpisał rozporządzenie w sprawie standardów kształcenia przygotowującego do wykonywania zawodu lekarza i lekarza dentysty. Znowelizowane standardy będą obowiązywały od roku akademickiego 2...
Według raportu Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju, w Polsce dramatycznie brakuje lekarzy, lekarzy dentystów oraz pielęgniarek. W 2018 r. W Polsce na 1000 obywateli nie przypadał nawet jeden dentysta – informuje portal RynekZdrowia. Jak wy...
Naczelna Izba Lekarska rozpoczęła zapisy na zimowo-wiosenną sesję bezpłatnych szkoleń dla lekarzy i lekarzy dentystów z całej Polski. Jak informuje samorząd, w najbliższym czasie w centrum szkoleniowo-konferencyjnym NIL odbędzie się 9 szkoleń stacjo...