Parafunkcje
Parafunkcje
Parafunkcje to nawyki ruchowe narządu żucia. Wyróżniamy dwa rodzaje parafunkcji. Parafunkcje zwarciowe i niezwarciowe. Pierwsza z nich polega na nawykowym zaciskaniu i zgrzytaniu zębami (bruksizm), która odbywa się z kontaktem zębów przeciwstawnych. Natomiast w drugim przypadku są to takie nawyki ruchowe w obrębie narządu żucia przy których nie dochodzi do kontaktu zębów przeciwstawnych.
Parafunkcje zwarciowe
Etiologia:
– czynniki psychogenne,
– czynniki miejscowe,
– zaburzenie w jednym z trzech stawów ze współdziałającym czynnikiem psychogennym.
Parafunkcje te uprawiane są nieświadomie – we śnie, dlatego do diagnozy przydają się obserwacje chorego przez otoczenie. Najważniejsze jest rozpoznanie parafunkcji i uświadomienie choremu ich uprawiania.
Zaciskaniu i zgrzytaniu zawsze towarzyszy:
– patologiczne starcie zębów,
– ubytki klinowe,
– uszkodzenie szkliwa na powierzchni policzkowej zębów przednich.
Poprzez wykrycie objawów często diagnozujemy nieuświadomione parafunkcje zwarciowe.
Parafunkcje mogą być wykonywane w różnych położeniach żuchwy, mogą one wywoływać objawy zarówno w mięśniach jak i w stawach narządu żucia.
Zaciskania i zgrzytania może przebiegać w różnych parafunkcjonalnych położeniach żuchwy.
Parafunkcje zwarciowe mogą występować stadnie, lub mogą ujawniać się wraz z parafunkcjami niezwarciowymi.
Leczenie:
– relaks, uspokojenie (farmakologicznie),
– rozluźnienie mięśni – ćwiczenia,
– szyny akrylanowe wykonywane w ganinecie stomatologicznym,
– korekta zgryzu,
– fizjoterapia.Parafunkcje niezwarciowe
Etiologia:
– parafunkcje języka,
– nagryzanie warg, błony śluzowej policzków,
– ogryzania paznokci i skórek,
– nawykowe nagryzanie obcych przedmiotów.
Parafunkcje niezwarciowe mogą być wywoływane przez czynniki psychogenne i miejscowe predysponujące (luka po usuniętym zębie, w której tkwi język, duża dolna warga, ołówek).
Parafunkcje niezwarciowe często prowadzą do zaburzeń zgryzu (zgryz otwarty w miejscu nagryzania długopisu) oraz do dolegliwości w stawie skroniowo-żuchwowym i w mięśniach.
Dodatkowo u chorego można zauważyć:
– mechaniczne zapalenie warg,
– blizny na błonie śluzowej warg i policzków,
– impresje na języku,
– charakterystyczne starcie zębów,
– ogryzione paznokcie, skórki.
Objawy pomagają pacjentom uzmysłowić sobie istnienie parafunkcji. Parafunkcje niezwarciowe mogą zaistnieć po jednej stronie co doprowadza do dolegliwości w stawie skroniowo-żuchwowym i mięśniach po jednej stronie.
Leczenie parafunkcji niezwarciowych polega przede wszystkim na:
– silnej woli,
– korekcie zgryzu,
– wyeliminowaniu szkodliwych czynników etiologicznych,
– uświadomienie chorego,
– zastąpienie parafunkcji innymi nawykami.