Profilaktyka nadwrażliwości zębów – na co zwracać uwagę pacjentów

Nadwrażliwość zębów to problem diagnozowany u coraz większego odsetka pacjentów gabinetów stomatologicznych. Choroba ta wymaga znacznej zmiany dotychczasowych nawyków higienicznych oraz długotrwałego leczenia, więc dużą rolę w jej zapobieganiu odgrywa przekazanie pacjentom podstawowych zasad profilaktyki.

Nadwrażliwość zębów, a dokładniej – nadwrażliwość zębiny – jest określana w piśmiennictwie jako nadmierna reakcja zębiny na nieszkodliwe zazwyczaj bodźce zewnętrzne, takie jak niska lub wysoka temperatura, kwaśny, słodki bądź ostry smak spożywanych potraw. Bezpośrednim powodem nadwrażliwości jest odsłonięcie kanalików zębinowych, do którego dochodzi na skutek recesji dziąseł lub utraty cementu korzeniowego. W momencie, gdy zębina traci otaczającą ją powłokę ochronną, bodźce w postaci bardzo wyrazistych smaków pożywienia lub temperatury powodują przepływ płynu w kanalikach oraz pobudzenie komórek nerwowych miazgi. Pacjent odczuwa wówczas dyskomfort w postaci bólu, mrowienia bądź pieczenia.

Według różnych dostępnych danych, nadwrażliwość zębów dotyczy od 8% do nawet 57% populacji. Tak duże różnice w szacunkach są efektem stosowania wielu metod diagnostycznych (wywiad lekarski, stymulowanie bólu poprzez kontrolowane bodźce). Zazwyczaj jednak schorzenie pojawia się u osób po 30. roku życia, nieco częściej dotyczy kobiet niż mężczyzn. Co ważne, jedynie około połowa pacjentów z dolegliwościami bólowymi o różnym natężeniu konsultowała swój stan z lekarzem dentystą. Pozostali nie szukali pomocy lekarskiej.

W związku z rosnącą liczbą przypadków nadwrażliwości zębów jednym z najważniejszych elementów instruktażu higieny jamy ustnej przeprowadzanego w gabinetach stomatologicznych powinno być przekazanie pacjentom podstawowych zasad profilaktyki schorzenia. Zaliczają się do nich m.in. wiadomości dotyczące:

• regularnego szczotkowania zębów (co najmniej dwa razy dziennie przez dwie-trzy minuty),
• używania właściwej szczoteczki o miękkim włosiu oraz jej regularnej wymiany (co dwa-trzy miesiące)
• konieczności używania nici dentystycznych (nitkowanie pomaga zapobiegać recesji dziąseł, będącej przyczyną nadwrażliwości),
• prawidłowej techniki szczotkowania (niezbyt mocno, bez użycia nieadekwatnej siły, z lekkim masażem dziąseł),
• doboru najwłaściwszej pasty do zębów (przeznaczonej dla zębów nadwrażliwych, o niskim współczynniku ścieralności RDA),
• skomponowania zdrowej, zbilansowanej diety (należy unikać kwaśnych pokarmów i napojów mogących powodować erozję szkliwa),
• ewentualnego leczenia bruksizmu, odpowiedzialnego za uszkodzenia szkliwa (np. z wykorzystaniem specjalnej nakładki ochronnej na zęby zakładanej na noc),
• regularnych wizyt u stomatologa.

Przestrzeganie powyższych zasad jest skuteczną metodą na zminimalizowanie ryzyka wystąpienia nadwrażliwości zębów, pomaga także ograniczyć ryzyko pojawienia się próchnicy oraz chorób dziąseł.

W letnie upały wiele osób nie może się delektować lodami i zimnymi napojami. Przyczyną są nadwrażliwe zęby, które bolą przy kontakcie z zimnem. Jak dochodzi do nadwrażliwości zębów i jak sobie z nią radzić – wyjaśnia dr n. med. Joanna Kunert.

AF