Jak można zniechęcić pacjenta do leczenia?
Jak można zniechęcić pacjenta do leczenia?
Wyobraźmy sobie sytuację, w której do lekarza dentysty trafia pierwszorazowy pacjent z bolącym zębem. Po zakończeniu leczenia interwencyjnego dowiaduje się, że oprócz zęba, który właśnie został wyleczony, posiada 7 ubytków, kamień i osad do usunięcia, 4 braki, ma starte zęby, obniżoną wysokość zwarcia, a kształt i kolor siekaczy z wypełnieniami na stycznych aż prosi się o licówki. W odpowiedzi na opisany wyżej, zdiagnozowany obraz stanu jamy ustnej pacjenta lekarz przedstawia mu zgodne ze sztuką rozwiązania stomatologiczne. W większości przypadków pacjent w odpowiedzi na taki przekaz pyta o koszty zaprezentowanych rozwiązań. Doprowadza to bardzo szybko do rozmowy o kwotach, które z perspektywy pacjenta na ten moment wydają się bardzo duże. Wydaje się, że w trakcie przekazu lekarza (który najczęściej jest monologiem) pacjent słucha z uwagą, często potakuje. Lekarz – w odpowiedzi na te reakcje – podkreśla wagę swoich rozwiązań, używając wyżej wymienionych zwrotów: trzeba…, powinien pan…, należałoby… Po to, by zwiększyć motywację pacjenta, część lekarzy barwnie opisuje konsekwencje zaniechania leczenia, nierzadko trochę naciągając statystykę.
Statystyczny lekarz zapytany o percepcję tej sytuacji z przekonaniem odpowie, że pacjent dostał wszystkie niezbędne informacje, a to, że już więcej do niego nie przyszedł, jest już poza zasięgiem jego wpływu.
Opisaną strategię nazywam „słuchaj i rób”. Zakłada ona, często na nieświadomym poziomie, paternalistyczną relację lekarz–pacjent, w której lekarz oczekuje zaufania i podążania pacjenta. Takie podejście skutkuje zazwyczaj małymi zmianami w sposobie myślenia drugiej osoby. Nie mam wątpliwości, że motywy lekarza są szlachetne i że kieruje się on medycznie uzasadnionymi kryteriami. Pacjent rozumie racjonalne argumenty lekarza, jednak nie uruchamiają one w nim jego wewnętrznego pragnienia zmiany.
Strategia „słuchaj i rób” sprawdzi się u pacjenta, który przyszedł do gabinetu w pełni zmotywowany do podjęcia leczenia i zaproponowany przez lekarza zakres leczenia w znacznym stopniu pokrywa się z tym spodziewanym przez niego, jak i z oczekiwanymi kosztami. Jednak jako że w polskim społeczeństwie posiadanie próchnicy nie jest czymś wstydliwym, napiętnowanym, a można stwierdzić, że jest wręcz swoistą normą, bardzo niewielki odsetek pacjentów ma wewnętrzną motywację do kompleksowego wyleczenia jamy ustnej, co czyni opisaną strategię efektywną tylko dla małej grupy pacjentów. Niezależne badania psychologiczne pokazują, że strategia „słuchaj i rób” w medycynie działa w małym stopniu, a poza obszarem medycznym nie działa prawie wcale. Jest to między innymi związane ze znanym w psychologii pojęciem reaktancji. W 1966 r. Jack i Sharon Brehmowie zbadali i opisali zjawisko oporu psychicznego powstającego w momencie, gdy ktoś próbuje nam coś narzucić.
O zjawisku reaktancji więcej w tekście Mariusza Obody "Reaktancja – opór psychiczny pacjenta wywołany postawą lekarza" w najnowszym wydaniu "e-Dentico":
POWIĄZANE ARTYKUŁY
Z medycznego punktu widzenia, lękowi pacjenci stanowią realne wyzwanie dla lekarzy z kilku powodów - mających de facto swe źródło w utrwalonej postawie lękowej. Jednym z nich jest fakt, że kiedy taki człowiek przychodzi do dentysty, to jego potrzeby...
DentalTree to niekwestionowany lider sprzedaży internetowej w polskiej branży stomatologicznej. To także firma znana z imprez targowych ze znakomitej oferty handlowej, a tym samym największej frekwencji na stoisku, najdłuższych kolejek oraz niezliczo...
Od 29 lipca br. można składać wnioski o tzw. wakacje kredytowe, czyli możliwość zawieszenia spłaty kredytu hipotecznego nawet na 8 miesięcy. Wakacje kredytowe zaczynają obowiązywać od sierpnia br. Wakacje kredytowe to rozwiązanie dla osób posiadając...
W sezonie jesienno-zimowym znacznie wzrosło ryzyko zachorowania na grypę i COVID-19. Dlatego rekomendowane jest jak najszybsze zaszczepienie się przeciwko obydwu chorobom - zwłaszcza osób należących do grup podwyższonego ryzyka, np. z powodu wykonywa...
Nad bioaktywnym materiałem, z którego możliwe będzie drukowanie implantów kości dopasowanych do indywidualnych potrzeb danego pacjenta – zwłaszcza kości twarzoczaszki – pracują naukowcy z Politechniki Krakowskiej. O implancie przypominającym natural...
Zbudowanie zaufania na linii pacjent-lekarz i dobra współpraca są niezbędne w fazie podtrzymującej leczenia choroby przyzębia. – Dzięki temu możemy sprawdzić, na ile pacjent wykonuje nasze zalecenia oraz skorygować jego zachowania, np. w zakresie hig...
We wspólnym komunikacie Międzynarodowej Agencji Badań nad Rakiem (IARC), Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) oraz Wspólnego Komitetu Ekspertów Organizacji ds. Wyżywienia i Rolnictwa ds. Dodatków do Żywności (JECFA) poinformowano, że istnieją „ogranic...
1 września ruszyła możliwość składania wniosków o rozpoczęcie specjalizacji w jesiennym postępowaniu kwalifikacyjnym. Potrwa ono do 30 września. Wnioski można składać w Systemie Monitorowania Kształcenia (SMK). W jesiennym postępowaniu kwalifikacyjn...
Już tylko do najbliższej niedzieli 7 listopada można zapewnić sobie dostęp do wykładu „Leczyć biologicznie, czyli jak skutecznie leczyć odwracalne i nieodwracalne zapalenie miazgi” autorstwa dr. n. med. Michała Ganowicza w wyjątkowej cenie 149 zł (-5...
Forum Naukowe ds. COVID-19 przy Naczelnej Izbie Lekarskiej wystosowało stanowisko w sprawie możliwości kontynuacji schematu szczepień przeciwko COVID-19 preparatem innej firmy. Jak czytamy w komunikacie, zgodnie z CHPL szczepionki przeciwko COVID-19...
Sesje zatytułowane „Stomatologia sensoryczna” są przeznaczone dla dzieci, które odczuwają lęk przed leczeniem, tych, które nigdy wcześniej nie były u dentysty lub wykazują problemy ze zdrowiem psychicznym, w tym zaburzenia integracji sensorycznej. Mi...
