Grzybica jamy ustnej u dzieci – co trzeba wiedzieć o tej chorobie? Objawy i leczenie grzybiczego zapalenia jamy ustnej u dzieci

Wbrew pozorom, grzybica jamy ustnej to dość powszechna choroba, która nie dotyczy wyłącznie osób dorosłych. Schorzenie równie często atakuje dzieci, nawet te bardzo małe. Jak objawia się grzybica jamy ustnej u dzieci, czym jest spowodowana i jak ją leczyć? Odpowiedzi na te pytania znajdziecie w naszym artykule.

Candida albicans – grzyby, które wywołują grzybicę u dzieci i dorosłych

Podobnie jak w przypadku osób dorosłych, grzybica jamy ustnej u dzieci jest spowodowana grzybami z rodziny Candida albicans. Drobnoustroje te zamieszkują jamę ustną w sposób naturalny, ale na skutek niektórych czynników – np. osłabienia organizmu – mogą zacząć bardzo szybko się namnażać, infekując błony śluzowe, język, a niekiedy nawet gardło. Wówczas mamy do czynienia z grzybicą, nazywaną również kandydozą.

Grzybica jamy ustnej u dzieci – przyczyny drożdżycy jamy ustnej

Wbrew pozorom, grzybica jamy ustnej u dzieci – nawet tych dopiero co urodzonych – nie jest niczym rzadkim. Grzyby z rodziny Candida albicans zamieszkują bowiem także drogi rodne każdej kobiety i w trakcie naturalnego porodu mogą zostać przeniesione na dziecko. Szczególnie często zdarza się to u wcześniaków, które mają niestety słabszą odporność niż maluchy urodzone w terminie.

Osłabiona odporność to zresztą najczęstsza przyczyna grzybicy jamy ustnej u dzieci. Może być ona efektem wielu czynników, takich jak częste infekcje, terapia antybiotykami, a nawet okres ząbkowania. Warto jednak pamiętać, że grzybica jamy ustnej u dzieci bywa spowodowana również nieprzestrzeganiem podstawowych zasad higieny, np. kontaktem z zainfekowanym smoczkiem albo karmieniem sztućcami, które wcześniej mieli w ustach rodzice. Dlatego takich sytuacji lepiej się wystrzegać.

Grzybica jamy ustnej u dzieci – objawy grzybiczego zapalenia jamy ustnej u najmłodszych

Grzybica jamy ustnej u dzieci często określana jest również mianem pleśniawek, a to z powodu charakterystycznego wyglądu objawów choroby. Są nimi występujące na języku, dziąsłach oraz błonach śluzowych białe plamki, zlewające się ze sobą, przypominające ścięte mleko albo właśnie pleśń. Błony śluzowe pod nalotem są zaczerwienione, mogą pojawić się na nich krostki i grudki.

Grzybica jamy ustnej u dzieci daje również szereg innych symptomów. Maluch może stać się marudny i płaczliwy, a to z powodu dyskomfortu oraz bólu, który niekiedy towarzyszy pleśniawkom. Dość częste są kłopoty z jedzeniem, brak apetytu, u niektórych dzieci notuje się też stany podgorączkowe. 

Rodzaje grzybicy jamy ustnej

Istnieje wiele rodzajów grzybicy jamy ustnej, z których najczęstsze to pleśniawki, kandydoza i aspergiloza.

1. Pleśniawki, zwane również drożdżycą jamy ustnej, są najczęstszym rodzajem grzybicy jamy ustnej. Są to białe plamy lub naloty, które mogą pojawić się na języku, wewnętrznej stronie policzków, podniebieniu lub dziąsłach. Objawy pleśniawek mogą obejmować pieczenie, bolesność, trudności w połykaniu i nieprzyjemny smak w ustach.

2. Kandydoza jamy ustnej jest także dość powszechna i dotyczy zarówno niemowląt, dzieci, jak i dorosłych. Objawia się białymi nalotami na języku i błonie śluzowej jamy ustnej. 

3. Aspergiloza jest rzadszą formą grzybicy jamy ustnej, która jest wywoływana przez grzyby z rodzaju Aspergillus. Ten rodzaj grzybicy występuje przede wszystkim u osób z osłabioną odpornością, takich jak pacjenci po przeszczepach lub chemioterapii.

Grzybica jamy ustnej u dzieci – leczenie kandydozy jamy ustnej

Grzybica jamy ustnej u dzieci koniecznie musi być leczona – w innym przypadku może rozprzestrzenić się po całym organizmie, infekując gardło, przełyk, a nawet drogi oddechowe i przewód pokarmowy. Zdarza się też, że dzieci karmione piersią przenoszą grzyby na brodawki sutkowe matek. Jak wygląda leczenie grzybicy w obrębie jamy ustnej? Czy leczenie miejscowe jest wystarczające? A może leczenie grzybicy jamy ustnej domowymi sposobami będzie najlepszym rozwiązaniem?

Leczenie grzybicy jamy ustnej u dzieci w większości przypadków opiera się ma miejscowym stosowaniu przeciwgrzybiczych maści, kremów lub żeli. Co prawda nie usuwają one grzybów całkowicie z jamy ustnej, ale zaburzają i hamują ich rozwój. Uwaga – lekarze zazwyczaj zalecają kontynuowanie leczenia nawet kilka tygodni po ustąpieniu objawów. Dla mam karmiących chore dzieci dobrą formą ochrony są natomiast specjalne osłonki nakładane na piersi. Jednak jeśli dojdzie do zakażenia, sutki smaruje się – o ile lekarz nie zaleci inaczej – tymi samymi lekami, co buzię dziecka.

Domowe sposoby na grzybicę jamy ustnej u dzieci

• Pierwszym domowym sposobem na grzybicę jamy ustnej u dzieci jest dokładne mycie jamy ustnej. Można to zrobić za pomocą łagodnego płynu do płukania ust lub soli morskiej rozpuszczonej w ciepłej wodzie. Regularne płukanie jamy ustnej pomoże usunąć grzyby, które mogą się tam rozwijać. Ważne jest, aby to robić codziennie!

• Kolejnym skutecznym sposobem jest stosowanie naturalnych środków przeciwgrzybiczych. Można stosować np. olejek z oregano, który posiada właściwości przeciwgrzybicze. Można go rozcieńczyć z wodą i nakładać na błonę śluzową jamy ustnej za pomocą wacika.

• Innym skutecznym środkiem jest olejek z drzewa herbacianego, który działa antybakteryjnie i przeciwgrzybiczo. Można go dodać do płynu do płukania ust lub stosować na błonę śluzową bezpośrednio. Ważne jest, aby upewnić się, że Twoje dziecko nie jest uczulone na te naturalne olejki eteryczne przed ich zastosowaniem.

• Unikanie spożywania pewnych pokarmów może również pomóc w zwalczaniu grzybicy jamy ustnej. Produkty bogate w cukier, drożdże i żywność wysoko przetworzona mogą sprzyjać rozwojowi grzybów. Ograniczenie ich spożywania może pomóc w złagodzeniu objawów i przyspieszeniu gojenia się.

Jak dbać o higienę jamy ustnej, aby uniknąć pojawienia się grzybicy?

Aby uniknąć pojawienia się grzybicy jamy ustnej, należy przestrzegać odpowiedniej higieny jamy ustnej. Przede wszystkim należy regularnie myć zęby minimum dwa razy dziennie, rano po śniadaniu i wieczorem przed snem, używając pasty z fluorem. Ważne jest również regularne czyszczenie języka za pomocą szczoteczki lub specjalnego zgarniacza do języka, aby usunąć bakterie i resztki pokarmowe, które mogą sprzyjać rozwojowi grzybów. Szczoteczka powinna być wymieniana co trzy miesiące, ponieważ po pewnym czasie traci swoją skuteczność. Dodatkowo, poza regularnym szczotkowaniem zębów, warto stosować nici dentystyczne lub płyny do płukania jamy ustnej, aby dokładnie oczyścić przestrzenie międzyzębowe. Niezwykle istotne jest także regularne wizyty u stomatologa, która pozwolą na wcześniejsze wykrycie ewentualnych problemów związanych z kandydozą jamy ustnej.

Kiedy konieczne staje się stosowanie leków na grzybicę jamy ustnej? Leczenie farmakologiczne kandydozy

Konieczność stosowania leków na grzybicę jamy ustnej zależy od nasilenia objawów oraz od ich wpływu na codzienne funkcjonowanie osoby zarażonej. W przypadku łagodnych objawów, takich jak niewielkie plamki i lekkie pieczenie, często zaleca się leczenie domowe, omówione w akapicie wyżej. W przypadku braku poprawy w ciągu kilku dni lub występowania nasilonych objawów, konieczne jest skonsultowanie się z lekarzem, który może zalecić bardziej intensywne leczenie.

W przypadku umiarkowanych do ciężkich objawów, takich jak duże, bolesne wrzodziejące plamy, trudności w jedzeniu lub powstawanie białego nalotu na języku, konieczne jest zazwyczaj przepisanie leków przeciwgrzybiczych w postaci tabletek lub syropów. Najczęściej stosowane leki przeciwgrzybicze to nystatyna, fluconazol i itrakonazol. Te leki działają na drożdże Candida, eliminując infekcję i przywracając równowagę flory bakteryjnej w jamie ustnej.