Dzieci z niepełnosprawnością intelektualną pacjentami drugiej kategorii?
Dzieci z niepełnosprawnością intelektualną pacjentami drugiej kategorii?
Badania przeprowadzone na zlecenie Ministerstwa Zdrowia wykazały wiele poważnych zaniedbań w opiece stomatologicznej osób z niepełnosprawnością intelektualną i/lub przewlekle chorych.
Badanie zostało wykonane przez lekarzy stomatologów z Uniwersytetów Medycznych w Poznaniu, Lublinie, Łodzi i Białymstoku i objęło ponad 700 dzieci przebywających w instytucjach zajmujących się osobami niepełnosprawnymi. Stomatolodzy sprawdzali stan jamy ustnej dzieci niepełnosprawnych intelektualnie i przewlekle chorych (z dziecięcym porażeniem mózgowym, padaczką, niewidomych i niedowidzących). Przeprowadzili także wśród opiekunów ankietę dotyczącą dostępności do leczenia stomatologicznego.
Problemy z jamą ustą i zębami u dzieci z niepełnosprawnością intelektualną
Wnioski płynące z sondażu nie napawają optymizmem. Prawie 50% respondentów wskazała na istnienie barier ograniczających lub wręcz uniemożliwiających dzieciom ze specjalnymi potrzebami leczniczymi korzystanie z pomocy stomatologa. Jednocześnie badanie ujawniło u pacjentów z niepełnosprawnością intelektualną bardzo wysoką zapadalność na próchnicę zębów, zły stan przyzębia i higieny jamy ustnej, a także częste występowanie wad zgryzu.
Analizując zawarte w raporcie dane statystyczne trudno też nie zauważyć, że u osób z niepełnosprawnością intelektualną leczenie zębów było rozpoczynane zbyt późno, z reguły trwało dłużej niż u osób pełnosprawnych, było też bardziej skomplikowane, a tym samym – bardziej kosztowne. Znaczący jest również fakt, że interwencja stomatologa polegała głównie na doraźnej pomocy i ograniczała się do likwidacji dolegliwości bólowych.
Lista bolączek, czyli gdzie leczyć dziecko i skąd wziąć na to pieniądze?
Dane zawarte w raporcie unaoczniają skalę problemu, jakim jest zapewnienie opieki stomatologicznej osobom z niepełnosprawnością intelektualną. Wyniki ankiety pokazują, że:
– aż 15,6% opiekunów spotkało się z odmową leczenia niepełnosprawnego dziecka ze względów pozamedycznych. Stomatolodzy odsyłający dziecko z kwitkiem najczęściej tłumaczyli się trudnościami w komunikacji z pacjentem lub brakiem doświadczenia w pracy z osobami niepełnosprawnymi intelektualnie.
– 23,2% respondentów podkreślało długi okres oczekiwania na wizytę, często wynoszący ponad pół roku, co w przypadku pacjentów z bólem lub zaawansowaną próchnicą należy uznać za termin absurdalny,
– dla 14,0% rodziców największą barierą były wysokie koszty leczenia stomatologicznego. Opiekunowi ci rezygnowali z z systematycznych wizyt u dentysty, ponieważ ważniejsze były dla nich wydatki na leczenie innych chorób, na które często cierpią osoby z niepełnosprawnością,
– dla 9,6% opiekunów największą przeszkodą była znaczna odległość do najbliższego gabinetu, wysokie koszty podróży i problemy z przewozem dziecka.
– aż 11% opiekunów nie wiedziało, gdzie może zgłosić się z dzieckiem na badanie stomatologiczne.
Reasumując – pacjenci o zmniejszonej sprawności muszą pokonać znacznie więcej barier, aby uzyskać dostęp do jakiejkolwiek opieki stomatologicznej – nawet tej doraźnej! Przede wszystkim są to ograniczenia finansowe, będące pochodną faktu, że dzieci z niepełnosprawnością intelektualną bardzo często cierpią na wiele różnych schorzeń, często wymagających kosztownego leczenia. Wysokie ceny leków i zabiegów rehabilitacyjnych sprawiają, że wielu rodziców finansowo nie stać na zapewnienie dziecku systematycznej opieki stomatologicznej – ponieważ ważniejsze stają się inne wydatki.
Istotnym problemem jest także niechęć stomatologów do leczenia pacjentów z tej grupy. Znaczna czasochłonność wykonywanych procedur, wyższe koszty leczenia oraz konieczność większego zaangażowania personelu medycznego zniechęcają lekarzy do podjęcia się leczenia osób z niepełnosprawnością intelektualną.
– Wyniki badań klinicznych jamy ustnej pacjentów niepełnosprawnych i/lub przewlekle chorych wskazują na zaniedbania w opiece stoma tologicznej, a przez to duże potrzeby w zakresie edukacji, profilaktyki, leczenia próchnicy zębów oraz chorób dziąseł – stwierdzają w podsumowaniu autorzy ekspertyzy i dodają – Należy dążyć do likwidacji barier występujących w dostępie do systematycznej opieki stomatologicznej.
Pytanie brzmi tylko – kto owe bariery miałby likwidować? Na jakie rozwiązania systemowe mogą liczyć rodzice i opiekunowie dzieci ze specjalnymi potrzebami leczniczymi? Czy zniwelowanie dysproporcji w dostępie do leczenia stomatologicznego między pacjentami pełno- i niepełnosprawnymi jest w ogóle możliwe? A może osoby przewlekle chore i z niepełnosprawnością muszą pozostać pacjentami drugiej kategorii, ponieważ w obecnym systemie, przy tak dużym niedofinansowaniu bezpłatnej opieki stomatologicznej, potrzeby tej grupy pacjentów są w gruncie rzeczy nieistotne?
Wszystkich naszych Czytelników – a zwłaszcza stomatologów, rodziców oraz opiekunów – serdecznie zapraszamy do dyskusji na temat leczenia stomatologicznego dzieci z niepełnosprawnością i przewlekle chorych. Czekamy na Wasze uwagi, komentarze, opinie i pomysły pod adresem bszymanska@dentonet.pl
Redakcja portalu Dentonet
Źródło: "Wyniki ekspertyzy oceniającej stan jamy ustnej, potrzeby lecznicze, a także dostępność do stomatologa dzieci oraz młodzieży niepełnosprawnej i przewlekle chorej", Czas. Stomatol., 2010
POWIĄZANE ARTYKUŁY
Smile Direct Club (SDC) – założona w 2014 roku największa z firm oferujących przez internet clear alignery – zaprzestała swojej działalności, także na Wyspach Brytyjskich. Mimo że przed oferowanym przez nią „leczeniem” – bez wsparcia i kontroli ze st...
Podczas zorganizowanej w Warszawskim Uniwersytecie Medycznym konferencji przedstawiono założenia strategii "Dobre relacje personelu medycznego z pacjentami". Zakłada ona m.in. obowiązkowe zajęcia z komunikacji dla studentów wszystkich kierunków medyc...
Ból ucha od zęba u dzieci potrafi być bardzo uciążliwy i uniemożliwiać normalne funkcjonowanie małego pacjenta. Często ma ostry, napadowy charakter i może promieniować również do głowy. Dowiedz się, jakie są najczęstsze przyczyny bólu ucha od zęba i ...
Minister zdrowia Adam Niedzielski poinformował, że w uruchomionym w czerwcu powszechnym programie szczepień przeciw HPV zaszczepionych zostało już ponad 56 tys. dzieci. Powszechny program szczepień przeciw HPV został uruchomiony w czerwcu 2023 r. ...
Z artykułu opublikowanego w „International Journal of Radiation, Oncology, Biology, Physics” wynika, że osoby, u których w dzieciństwie w leczeniu nowotworu w obszarze głowy i szyi stosowano radioterapię, są w większym stopniu narażone na ryzyko wyst...
Jak wynika z danych NHS, od 2018 r. do brytyjskich szpitali z powodu zaawansowanej próchnicy przyjęto ponad 100 tys. dzieci, wymagających niejednokrotnie skomplikowanego leczenia zabiegowego. Dane dotyczą jedynie połowy szpitali, więc prawdopodobnie ...
Komitet Nauk o Żywieniu Człowieka Polskiej Akademii Nauk opublikował stanowisko w sprawie żywienia dzieci w wieku od 1 do 3 roku życia. Znalazły się w nim wątki dotyczące wpływu żywienia na rozwój uzębienia u dziecka i higieny jamy ustnej. Opublikow...
Sieć klinik stomatologicznych Bupa Dental Care oraz Dentaid, organizacja charytatywna oferująca bezpłatne leczenie dentystyczne w ponad 70 państwach, połączyły siły, aby zebrać środki na poprawę stanu zdrowia jamy ustnej dzieci w Ugandzie. Projekt, n...
Badanie, którego wyniki opublikowano w czasopiśmie naukowym „Evidence-Based Dentistry”, sugeruje, że zły stan zdrowia przyzębia u dzieci może mieć związek z ich ekspozycją na bierne palenie. W Wielkiej Brytanii choroby periodontologiczne dotykają mał...
Z badań przeprowadzonych przez naukowców z University of Western Australia wynika, że dentyści nie wiedzą, w jaki sposób pracować ze specyficzną i wymagającą grupą pacjentów, jakimi są osoby niedosłyszące i niesłyszące. Według Światowej Organizacji...
W środę 8 lutego 2023 roku o godzinie 19:30 zapraszamy do wzięcia udziału w pierwszym w nowym roku webinarze z serii iTeroTM Digital Excellence. Dzięki udziałowi w tym wydarzeniu uczestnicy dowiedzą się, w jaki sposób umiejętnie wykorzystywać atuty i...