Dwa rodzaje perfekcjonizmu

Perfekcjoniści w pracy przypominają czasem wzorowych uczniów – zawsze muszą być świetnie przygotowani, uporządkowani, wiedzieć wszystko lepiej niż inni. Jednocześnie – często są zalęknieni, bo sądzą, że wiedzą za mało albo (co gorsza) – ktoś może wiedzieć więcej niż oni.

Perfekcjonizm jest do pewnego stopnia dobrym zjawiskiem, bo człowiek, który ma tę cechę, jest po prostu świetnym pracownikiem. Może jednak tak być, że zaczyna niszczyć psychikę swoją i innych.

Jak poznać pozytywnego perfekcjonistę?
1. Stawia sobie i innym wymagania adekwatne do sytuacji – nie przesadza.
2. Dąży do sukcesu i to dążenie daje mu siłę do działania i do pracy.
3. Koncentruje się na zadaniu, które zostało mu powierzone, by wykonać je jak najlepiej.
4. Umie dopasować cele do swoich możliwości – ma poczucie realizmu.
5. Nie opiera swojego poczucia wartości na osiągnięciach, potrafi zaakceptować, że coś poszło nie po jego myśli.
6. Realizuje zadania na czas.
7. Dąży do wywoływania pozytywnych reakcji u innych.
8. Nie utożsamia realizowanych zadań z samym sobą.
9. Jeśli odniesie porażkę – podejmuje wyzwanie na nowo.
10. Jest ostrożny w ocenach, jeśli je wyraża to w sposób zrównoważony – bierze pod uwagę różne czynniki.
11. Ma zdrową pewność siebie.

Przeciwieństwem zdrowego perfekcjonisty jest perfekcjonista neurotyczny. Jaka to osoba?
1. Stawia przesadnie duże wymagania i sobie, i innym.
2. Siłą napędową do podejmowania działań jest u niego strach przed niepowodzeniem lub popełnieniem błędu.
3. W pracy nie skupia się na wykonywanym zadaniu, ale na lęku przed popełnieniem błędu.
4. Do wyzwań podchodzi ze strachem – co będzie, jeśli się nie uda?
5. Nie potrafi równoważyć swoich możliwości ze stawianymi sobie celami.
6. Poczucie swojej wartości opiera na osiągnięciach.
7. Ciągle przesuwa cele w czasie – albo nie czuje się gotowy do ich realizacji, albo nie czuje, że już efekty są na tyle zadowalające, by na nich poprzestać.
8. Głównym celem zadań, które realizuje, jest podniesienie swojej wartości.
9. Porażki wywołują u niego ostrą krytykę – zarówno siebie, jak i innych.
10. W myśleniu i wyrażanych ocenach, czy opiniach jest czarno-biały – albo coś jest dobrze albo źle, albo odnosi całkowite zwycięstwo, albo przegrywa – nie ma nic pośrodku.
11. Natrętnie rozpamiętuje swoje błędy i błędy innych, nie potrafi złapać zdrowego dystansu.

Co kryje się pod szkodliwym perfekcjonizmem? Zazwyczaj jest to niskie poczucie własnej wartości, sposób wychowania (zbyt dużo krytyki, zbyt mało pochwał), myślenie, że na uznanie i akceptację otoczenia można zasłużyć. Tymczasem – bardzo często tak się dzieje, że im bardziej perfekcjonista się stara, tym bardziej traci sympatię otoczenia i tym bardziej siebie nie lubi. Jak temu zaradzić? Szukać prawdziwych przyjaciół, którzy przyjmą nas takimi, jacy jesteśmy i pozwolą zdystansować się wobec życiowych niepowodzeń. Pomaga też terapia u psychologa.

Zachęcamy także do przeczytania:
„Czy perfekcjonizm się opłaca?”