Zalecenia higienizacyjne – pacjent ortodontyczny

Zalecenia higienizacyjne dla pacjenta ortodontycznego to temat bardzo na czasie. Zwłaszcza dla higienistek stomatologicznych. Współczesna stomatologia coraz większy nacisk kładzie na prawidłowe warunki zgryzowe. Zaraz po właściwej diagnostyce prawidłowa okluzja jest najważniejsza dla lekarza. Z miesiąca na miesiąc, z roku na rok coraz więcej stomatologów szkoli się i zaczyna wprowadzać w swoich gabinetach analizę okluzji. Skorygowanie wad zgryzu jest wyjściowym etapem do dalszego leczenia protetycznego czy implantologicznego. A tym samym coraz więcej pracy mają ortodonci. Im więcej mają pracy, tym w naszych gabinetach higieny pojawia się coraz więcej pacjentów ortodontycznych. Dzisiaj zrobiłam dla Was ściągę pod tytułem „zalecenia higienizacyjne dla pacjenta ortodontycznego”.

PODZIAŁ APARATÓW ORTODONTYCZNYCH

Będąc nie tylko higienistką stomatologiczną, ale także technikiem dentystycznym nie mogę powstrzymać się przed wrzuceniem schematu, który przedstawia podział aparatów ortodontycznych. Podział ten jest bardzo ogólny, ale mam nadzieję, że pozwoli Wam usystematyzować „wiedzę ortodontyczną”. Wady zgryzu, ortodoncja oraz dokładniejszy opis budowy i funkcji aparatów ortodontycznych to mój plan na kolejne wpisy 🙂

Źródło: Opracowanie własne na podstawie Vademecum asysty dentystycznej. Profilaktyka w gabinecie.

POZIOM HIGIENY JAMY USTNEJ PACJENTA ORTODONTYCZNEGO

Utrzymanie poziomu higieny jamy ustnej na właściwym poziomie jest bardzo, bardzo, bardzo trudne u pacjentów ortodontycznych. Zwłaszcza u szczęśliwych posiadaczy stałych aparatów ortodontycznych. Dlaczego? Aparaty stałe, a właściwie ich części składowe (m.in. łuki, zamki, pierścienie), uniemożliwiają przebieg naturalnego procesu samooczyszczania się powierzchni zębów. Ślina nie może dostać się już w większość miejsc, które wcześniej „odwiedzała”. Elementy aparatów stałych sprzyjają osadzaniu się płytki nazębnej oraz są mechaniczną przeszkodą w jej usuwaniu. W związku z powyższym w planowaniu leczenia ortodontycznego powinno brać się pod uwagę również poziom higieny jamy ustnej pacjenta. Gdy nawyki higienizacyjne są złe istnieje bardzo duże prawdopodobieństwo, że stały aparat ortodontyczny będzie wpływał na demineralizację szkliwa i z czasem na powstanie ognisk próchnicowych.

ZALECENIA HIGIENIZACYJNE

Pierwszym krokiem, który powinna podjąć higienistka, gdy w jej gabinecie pojawia się pacjent ortodontyczny jest przede wszystkim ocena poziomu higieny jamy ustnej oraz ocena nawyków żywieniowych. Uświadomienie pacjenta o zagrożeniach płynących z niewłaściwego dbania o stan jamy ustnej, zwłaszcza przy użytkowaniu aparatów ortodontycznych, jest pierwszym krokiem do sukcesu. W tym celu możemy wykorzystać np. wybarwianie płytki nazębnej lub demonstrację fotografii przedstawiających pacjentów ortodontycznych z właściwą higieną oraz pacjentów nie stosujących się do zaleceń higienistki i lekarza.

Gdybyśmy kazali pacjentowi wymienić podstawowe produkty do higieny jamy ustnej zapewne każdy bez namysłu  odpowiedziałby, że jest to szczoteczka i pasta. Jakiej szczoteczki powinien używać pacjent ortodontyczny? Z racji zwiększonej ilości miejsc retencji płytki nazębnej należy tak dobrać szczoteczkę, aby jak najskuteczniej mechanicznie tę płytkę usunąć. Dla tej grupy pacjentów, stworzono specjalne manualna szczoteczki ortodontyczne. Szczotka elektryczna z różnymi końcówkami, a zwłaszcza końcówkami Ortho i Interspace, sprawdza się zdecydowanie lepiej niż manualna. Pacjent musi wiedzieć, że powinien oczyścić swoją jamę ustną po każdym posiłku.

Szczoteczka ortodontyczna (z krótszymi centralnymi włóknami) oraz końcówki Ortho dla szczoteczki elektrycznej.

Pamiętajcie, że użycie specjalnej szczotki lub też końcówki przeznaczonej dla pacjenta ortodontycznego wiąże się ze zmodyfikowaniem techniki szczotkowania! Bardzo fajnym rozwiązaniem jest użycie szczotki elektrycznej z wbudowanym modułem Bluetooth. Dzięki temu szczotka łączy się z aplikacją na telefonie. Ustawiamy wówczas program ortodontyczny. Czemu to służy? Przede wszystkim motywacji pacjenta oraz szybszemu przyswojeniu prawidłowej pielęgnacji aparatu.

Pacjent ortodontyczny oczyszczanie jamy ustnej powinien rozpocząć od miejsc najtrudniejszych. Dlaczego? Ponieważ rozpoczynając czynności higieniczne ma więcej motywacji, siły i cierpliwości niż pod koniec całego „zabiegu”.

Co jeszcze podczas zabiegów higienizacyjnych powinien wykorzystać pacjent?

 IRYGATOR

Dotarłam do badań mających na celu ocenę skuteczności i bezpieczeństwa działania irygatora Oral B OxyJet; badania wykazały 50% redukcji punktów krwawienia oraz 4% redukcję płytki nazębnej po tygodniowym stosowaniu szczotki elektrycznej oraz Irygatora OxyJet z irygacją płynem do płukania ust. Pamiętajmy jednak, że żaden irygator nie zastąpi mechanicznego usuwania płytki nazębnej np. za pomocą nitki dentystycznej.

 NITKA DENTYSTYCZNA

Najlepszym rozwiązaniem będzie nitka SuperFloss. Dlaczego akurat ta nitka jest taka wyjątkowa?

Nitka SuperFloss już w opakowaniu podzielona jest na odcinki. W jednym odcinku nitki

występują jej 3 rodzaje: usztywniona końcówka, część puszysta, którą można czyścić też okolicę zamka oraz część standardowa. Taki typ nici pozwala na skuteczne oczyszczenie przestrzeni międzyzębowych przy noszeniu aparatu bez konieczności używania przewleczek i zawiązywania na nich nici standardowych. Opakowanie nici SuperFloss zawiera 50 odcinków i kosztuje ok. 13-20 zł.

PŁYNY DO PŁUKANIA JAMY USTNEJ

Ja swoim pacjentom polecam płyny, a także pasty, które w sposób chemiczny „blokują” tworzenie się płytki nazębnej. Dzięki temu działają przeciwpróchnicowo oraz zapobiegają powstawaniu nalotów. Takie właściwości mają płyny, które w swoim składzie posiadają substancje czynne takie jak: np. chlorek cetylopirydyny. Dla pacjentów ortodontycznych powinnyśmy polecać płyny, które są wolne od alkoholu i zawierają fluor. Warto również okresowo skorzystać z płukanek zawierających chlorheksydynę (takie działanie zaleca się przy stanach zapalnych dziąseł; taki rodzaj płukanek powinno stosować się maksymalnie 2 tygodnie; w innym przypadku może dojść do przebarwień zębów)

 SZCZOTECZKI MIĘDZYZĘBOWE, SZCZOTECZKI JEDNOPĘCZKOWE, czasem WYKAŁACZKI

Produkty te mają służyć do oczyszczenia miejsc trudnodostępnych oraz przestrzeni międzyzębowych.

 Do oczyszczania powierzchni aparatów ortodontycznych ruchomych poleca się szczotki do protez. Tak jak protezy, tak samo akrylowe aparaty ruchome przechowuje się w suchym pojemniczku.

CZY POLECENIE PRODUKTU WYSTARCZY?

Zanim polecisz jakikolwiek produkt powinnaś przeprowadzić właściwy instruktaż higieny jamy ustnej oraz przedstawić prawidłowe zalecenia żywieniowe. Wzbudzenie potrzeby systematyczności działań higienizacyjnych jest jedynym sposobem na to, aby higiena jamy ustnej pacjenta ortodontycznego znalazła się na właściwym poziomie. Musisz przestrzec pacjenta, że aparat ortodontyczny nie zwalnia go z okresowych przeglądów stomatologicznych oraz zalecanych profesjonalnych zabiegów higienizacyjnych.

Jak powinien wyglądać prawidłowy instruktaż higieny jamy ustnej? Kiedyś stworzyłam dla siebie schemat postępowania – kilka zasad, którymi staram się kierować podczas instruktażu. Dzielę się tym z Wami i zapraszam Cię na mojego video bloga 🙂 Znajdziesz tam odcinek pt. Skuteczny instruktaż higieny jamy ustnej 🙂 Miłego oglądania!