Precyzyjne elementy retencyjne w pracach protetycznych

Współczesna stomatologia oferuje szereg rozwiązań umożliwiających uzupełnienie braków zębowych, aby w jak najlepszy sposób zaspokoić potrzeby pacjentów. Jednym z najczęściej spotykanych wyzwań w praktyce klinicznej jest połączenie estetyki i funkcjonalności wykonywanych uzupełnień protetycznych – pisze w swoim artykule dr n. med. Ewa Chomik, jeden z wykładowców I Konferencji Mistrzów Stomatologii, która odbędzie się w Łodzi w dn. 12-14 października br.

Współczesna stomatologia oferuje szereg rozwiązań umożliwiających uzupełnienie braków zębowych, aby w jak najlepszy sposób zaspokoić potrzeby pacjentów. Jednym z najczęściej spotykanych wyzwań w praktyce klinicznej jest połączenie estetyki i funkcjonalności wykonywanych uzupełnień protetycznych. Obecność przeciwwskazań lub ograniczeń do wykonania protez stałych czy też rozwiązań implantoprotetycznych niejednokrotnie zmusza do zastosowania uzupełnień ruchomych. Rozmieszczenie braków zębowych często uniemożliwia wykonanie ruchomej protezy akceptowalnej pod względem estetycznym, co wynika z usytuowania elementów retencyjnych w postaci klamer protetycznych. Doskonałym rozwiązaniem są wówczas prace z wykorzystaniem precyzyjnych elementów retencyjnych, znacznie poprawiające efekt estetyczny uzupełnienia, dzięki eliminacji nieestetycznych klamer. Dostarczana przez producentów szeroka gama systemów retencyjnych zapewnia zadowalającą retencję, stabilizację i podparcie uzupełnień protetycznych, co pozwala na ich dobór w zależności od liczby, jakości i rozmieszczenia zębów filarowych oraz warunków podłoża protetycznego.

Jenkins wyróżnił pięć grup precyzyjnych elementów retencyjnych: zewnątrzkoronowe, wewnątrzkoronowe, pomocnicze, kotwiczące oraz belki. Powszechnie stosowane zewnątrzkoronowe systemy retencyjne składają się z patrycy będącej integralną częścią stałego uzupełnienia protetycznego oraz matrycy umiejscowionej w tworzywie protezy. Utrzymanie protezy częściowej na podłożu możliwe jest dzięki siłom tarcia pomiędzy matrycą i patrycą. Matryce zamocowane w obrębie protezy wykonywane są z tworzyw sztucznych i charakteryzują się różnymi modułami sprężystości. Mogą być umieszczone bezpośrednio w tworzywie protezy lub w metalowej obudowie. Dobierane są w zależności od potrzeb utrzymania uzupełnienia na podłożu, a ich standaryzacja umożliwia bezproblemową wymianę, w miarę utraty retencji uzupełnienia. Zapewniają nie tylko silną retencję, ale również stabilizację protezy.

Powszechnie stosowanym rodzajem sztywnych zewnątrzkoronowych zaczepów są pionowe zasuwy. Charakteryzują się jednym, równoległym torem wprowadzania i zbudowane są z matrycy w kształcie rurki i patrycy przypominającej walec. Zasuwy swoje szerokie zastosowanie zawdzięczają dłuższemu użytkowaniu matryc dzięki eliminacji tarcia metalu o metal. Wkładka wykonywana z tworzywa sztucznego eliminuje kontakt metalowych elementów układu, zapobiegając szybkiemu zużywaniu się zaczepów oraz częściowo amortyzuje siły żucia przenoszone na zęby filarowe. Dla zachowania satysfakcjonującej retencji protezy wysokość zasuwy nie powinna być mniejsza niż 3,5 mm. Zastosowanie takiego rozwiązania jest możliwe po zespoleniu przynajmniej dwóch zębów filarowych, charakteryzujących się zdrowym przyzębiem. Dzięki zakamuflowaniu metalowych części układu akrylową masą lub zębem zlokalizowanym w protezie uzyskuje się znakomity efekt estetyczny uzupełnienia, z zachowaniem jego funkcjonalności.

Zaczepy międzykoronowe powszechnie nazywane interlock-ami, spełniają głównie funkcję naprowadzającą protezę szkieletową na właściwą pozycję: stopień i patrycę attachment-u. Umieszczone są między zespolonymi koronami i dodatkowo poprawiają stabilizację protez w trakcie ruchów bocznych żuchwy. W niektórych przypadkach posiłkowo spełniają również rolę podparcia oddalonego. Dzielimy je na otwarte, półotwarte i zamknięte. Interlock-i zamknięte są bezwzględnie wskazane w przypadku odbudowy braków skrzydłowych. Długość lub wysokość interlock-ów powinna być zbliżona do długości patrycy zasuwy w przypadku wykonywania rekonstrukcji protetycznej z użyciem niniejszych elementów precyzyjnych.