Zalecenia higienizacyjne – pacjent periodontologiczny

 W poprzednich postach dowiedziałyśmy się jak pomóc w dbałości o higienę jamy ustnej pacjentów ortodontycznych i implantologicznych. Wiemy już co im polecać i na co zwracać szczególną uwagę. Dzisiaj pacjent periodontologiczny. Przed nami trudne zadanie, ale mam nadzieję, że damy radę.

Periodontologia to dział stomatologii, na który higienistka stomatologiczna powinna zwrócić szczególną uwagę. Kiedyś napisałam na swoim blogu, że wszystko zaczyna się od przyzębia i że to przyzębie jest ważniejsze niż ząb. Periodontologia to nauka o przyzębiu – zajmuje się profilaktyką i leczeniem chorób przyzębia i błony śluzowej jamy ustnej. Przypomnijmy, że na przyzębie składa się dziąsło, ozębna, okostna, cement korzeniowy i kość wyrostka zębodołowego.

CHOROBY PRZYZĘBIA

Według fachowej literatury choroby przyzębia to te, które swoim zakresem obejmują dziąsła, okostną oraz wyrostek zębodołowy. Światowa Organizacja Zdrowia podzieliła choroby przyzębia na: zapalenie dziąseł (gingivitis) oraz destrukcyjną chorobę przyzębia (periodontitis). Ta sama organizacja uznała choroby przyzębia za choroby społecznej, które w głównej mierze są odpowiedzialne za utratę zębów u naszych pacjentów. Pozwólcie, że w tym miejscu zacytuję fragment, według mnie, świetnej książki „Vademecum asysty dentystycznej”:

„Choroby przyzębia są bardzo rozpowszechnione w naszym kraju. [sądzę, że każda z nas zgodzi się z tym faktem!] Aktualnie zaliczane są do chorób społecznych. Badania epidemiologiczne przeprowadzone w różnych krajach ukazują silny związek pomiędzy jakością płytki bakteryjnej a chorobami przyzębia”.

Czynnikami, które predysponują do wystąpienia chorób przyzębia są przede wszystkim: obecność i skład jakościowy płytki nazębnej, miejscowe tzw. czynniki modyfikujące (m.in. stłoczenia zębów, kamień nazębny, wady tkanek miękkich itp.) oraz czynniki ogólnoustrojowe (m.in. ciąża, cukrzyca, stres, przyjmowanie leków, choroby wrodzone i genetyczne, ale także palenie tytoniu).

Czy wiedziałyście, że bagatelizowanie problemu jakim jest choroba przyzębia może prowadzić nawet do dolegliwości ze strony narządu wzroku, przewodu pokarmowego czy nerek? Może też mieć swój wpływ na m.in. udar mózgu, poród czy chorobę niedokrwienną serca. Więcej o przyzębiu w moim poście pt. „Przyzębie ważniejsze niż ząb…?”

PACJENT PERIODONTOLOGICZNY

Leczenie pacjenta periodontologicznego jest bardzo trudne i chyba najbardziej czasochłonne. Wymaga od higienistki stomatologicznej wiele zaangażowania i wiedzy w tym zakresie. Leczenie periopacjenta można podzielić na trzy kluczowe etapy:

 1. faza leczenia wstępnego

Na tę fazę składają się wszystkie zabiegi mające na celu usunięcia przyczyn zapalenia, czyli profesjonalne usunięcie płytki bakteryjnej i kamienia nazębnego. Na tym etapie, we współpracy z lekarzem specjalistą, konieczne jest usunięcie zębów nie mających dobrych rokowań, wymiana starych, nieszczelnych wypełnień czy korekta uzupełnień protetycznych. Etap leczenia wstępnego jest także czasem na ocenę intensywności i frekwencji chorób przyzębia. Higienistka może to uczynić przy pomocy zastosowania odpowiednich wskaźników. Ważna jest również wartość pomiaru kieszeni patologicznych oraz stopień rozchwiania zębów!

 2. faza leczenia chirurgicznego

Jest to czas, w którym główną rolę odgrywa lekarz. To właśnie on przeprowadza takie zabiegi jak głęboki skaling poddziąsłowy oraz wszelkie inne zabiegi chirurgiczne, mające na celu zahamowanie rozwoju chorób przyzębia. Faza leczenia chirurgicznego zwana jest również fazą właściwą.

 3. faza podtrzymująca

Na fazę podtrzymującą składają się szczególne zaangażowanie higienistki stomatologicznej oraz ogrom pracy pacjenta włożony w higienę jamy ustnej. Pacjent powinien pojawiać się w naszym gabinecie na regularnych wizytach kontrolnych. Ich głównym celem powinno być zapobieganie rozwojowi choroby oraz edukacja zdrowotna i motywacja pacjenta.

ZALECENIA HIGIENIZACYJNE

Pacjent periodontologiczny wymaga poświęcenia mu szczególnej uwagi podczas wizyt higienizacyjnych. Wynika to z faktu, iż zalecenia higienizacyjne mogą wymagać modyfikacji. Wszystko zależy od stanu tkanek składających się na przyzębie. Higienistko, pamiętaj o wnikliwej ocenie wskaźników takich jak API, PBI oraz CPITN.

Pacjent periodontologiczny już podczas pierwszej wizyty w naszym gabinecie powinien mieć przeprowadzony właściwy instruktaż higieny. Podczas fazy wstępnej pacjent periodontologiczny powinien wiedzieć jakie są przyczyny stanu jego przyzębia, jakie są konsekwencje niewłaściwej higieny, co powinien robić, aby zahamować postępującą chorobę. Po pierwszych zabiegach powinnyśmy zalecić periopacjentowi płukanki zawierające w swoim składzie chlorheksydynę. Przez pierwsze dwa tygodnie powinny to być płukanki na bazie 0,2% CHX. Alternatywą do długoterminowego stosowania są płukanki z chlorkiem cetylopirydyny.

CO POLECAĆ?

Pacjent periodontologiczny powinien mieć indywidualnie dobrane środki do higieny jamy ustnej. Powinny to być przede wszystkim: szczoteczki zębowe, nici dentystyczne i szczoteczki jednopęczkowe. Zaleca się także zastosowanie irygacji. Sama używam i polecam swoim pacjentom stosowanie irygatora OxyJet, ponieważ pozwalają łatwo i bezpiecznie przepłukiwać i oczyszczać kieszonkę dziąsłową.

Bardzo duża część naszych pacjentów korzysta ze szczoteczek elektrycznych. Wówczas konieczne jest zalecenie końcówki z miękkim włóknem (końcówka typu Sensitive) oraz używanie trybu Sensitive. Z łatwością można to kontrolować w najnowszych szczoteczkach oscylacyjno-rotacyjno-pulsacyjnych. Pacjent periodontologiczny szczególną uwagę powinien poświęcić również sile z jaką szczotkuję zęby. W tym przypadku bardzo pomocny może okazać się czujnik siły nacisku, który zostaje wbudowany w szczoteczkę i informuje pacjenta (poprzez zmianę koloru diody na rękojeści), że szczotkuje zęby z za dużą siłą. Taki czujnik może znaleźć np. w szczoteczce Oral B Genius.

Pacjent periodontologiczny nie powinien używać nici woskowanej. Zalecajmy używanie nici, które mają gąbczastą strukturę i dzięki temu z dużo większą dokładnością oczyszczają przestrzenie międzyzębowe.

A Ty co polecasz swoim pacjentom periodontologiczny?

Co chciałabyś dodać do głównych zaleceń?