Dentonet
BLOGOSFERA
BLOGOSFERA
E-mail

Jak pacjent sam może radzić sobie z nadwrażliwością?

0 Komentarze | Publikacja:
Poleć artykuł Drukuj artykuł Wielkość czcionki - +
Jak pacjent sam może radzić sobie z nadwrażliwością?

Jak pacjent sam może radzić sobie z nadwrażliwością?

O nadwrażliwości zostało już powiedziane chyba wszystko. Nie mniej jednak chciałabym poruszyć ten temat ze względu na to, że duża część pacjentów kieruje w stronę lekarza lub higienistki pytania jak ma sobie poradzić z nadwrażliwością. Pytają czy są takie sposoby, które może wykorzystać sam w zaciszu swojego domu bez konieczności pojawiania się w gabinecie stomatologicznym. Zebrałam dla Was informacje dotyczące nadwrażliwości oraz sposobów radzenia sobie z tą przypadłością.

Poniżej wpisu zamieszczam dla Was artykuły, z których korzystałam. Być może po lekturze dzisiejszego posta będziecie chciały zgłębić swoją wiedzę w zakresie nadwrażliwości. Gorąco Was do tego namawiam.

Każdej z nas na pewno trafił się już pacjent z nadwrażliwością. Nadwrażliwość najczęściej objawia się ostrym, kłującym bólem o łagodnym lub umiarkowanym działaniu.  Udowodniono, że nadwrażliwość może występować pod wpływem bodźców termicznych, chemicznych, dehydratacyjnych, osmotycznych lub mechanicznych. Trudne pojęcia, ale poradzimy sobie z tym J Przyczynami, które najczęściej wskazują pacjenci jest zimno, szczotkowanie zębów oraz spożywanie słodkich pokarmów. Nierzadko nadwrażliwość pojawia się również pod wpływem działania ciepła.  Są to czynniki, które sprzyjają dolegliwością bólowym, ale jaka jest bezpośrednia przyczyna nadwrażliwości zębiny?

Rozwój nadwrażliwości to proces dwuetapowy. Aby w ogóle można było mówić o nadwrażliwości musi dojść do odsłonięcia zębiny. W następnym etapie dochodzi do otwarcia zewnętrznych ujść kanalików zębinowych.

Nadwrażliwość pojawi się tylko i wyłącznie wtedy, gdy kanaliki, o których mowa zachowają swoją drożność w kierunku domiazgowym. Wówczas dochodzi do bezpośredniego drażnienia włókien nerwowych.

kanaliki

źródło: www.rossman.pl

Kto w największym stopniu narażony jest na nadwrażliwość? Nie trudno się domyślić, że są to najczęściej pacjenci cierpiący na choroby przyzębia.

Nadwrażliwość to przypadłość o wieloczynnikowej etiologii, czyli powodów jej wystąpienia może być bardzo wiele.

Procesy prowadzące do patologicznej utraty tkanek twardych zęba

– abrazja – działanie czynników fizycznych na tkanki twarde zęba, np. otarcia spowodowane działaniem klamry protetycznej lub nieprawidłowe szczotkowanie zębów; powodem abrazji może być nieumiejętne stosowanie (coraz częściej zauważalne u pacjentów!) past reklamowanych jako wybielające o wysokim wskaźniku ścieralności,

atrycja – ścieranie tkanek twardych zębów, ale w tym przypadku wynikające z naturalnego żucia; powodem zmian o charakterze atrycji mogą być wady zgryzu lub spożywanie gruboziarnistego pożywienia,

– abfrakcja – pod wpływem obciążeń zgryzowych dochodzi do zginania korony zęba, która wpływa negatywnie na wiązania między kryształami hydroksyapatytu w wyniku czego zostają rozerwane; prowadzi to do ubytku szkliwa, powstaje miejsce bardziej podatne na czynniki chemiczne i mechaniczne, a tym samym zwiększona jest wrażliwość zębiny.

– erozja – zachodzi na drodze procesów chemicznych (bez udziału drobnoustrojów!); aby pojawi się erozja musi zaistnieć czynnik kwasowy, który może być

– egzogenny (pochodzić z otoczenia): napoje, pokarmy, powietrze, chlorowana woda basenowa

– endogenny (pochodzić z wnętrza organizmu – być przez niego produkowany): wymioty, kwasy związane z chorobą refluksową żołądka.

erozja

Zaburzenia w jakości śliny i ilości jej wydzielania

Dlaczego? W ślinie znajdują się fosforany i wapń, których zadaniem jest zamykanie otwartych kanalików zębiny. Zmniejszone wydzielanie śliny sprzyja powstawaniu i nasilaniu nadwrażliwości zębiny. Zaburzenia wydzielania śliny są następstwem skutków ubocznych stosowania niektórych leków, choroby autoimmunologiczne, terapia przeciwnowotworowa, palenie papierosów, nawykowe oddychanie przez usta.

Przyczyny jatrogenne (błędy popełniane przez personel medyczny):

– zbyt długi czas wytrawiania zębiny,
– nadmierne wysuszenie zębiny,
– niedostateczne wypłukania wytrawiacza.

Najważniejsze w diagnostyce nadwrażliwości zębiny jest szybkie rozpoznanie (wywiad, badanie kliniczne i wykonanie badania żywotności miazgi, testu opukowego, zdjęcia RTG), ograniczenie czynników ryzyka poprzez uświadomienie pacjenta oraz wdrożenie właściwego i skutecznego leczenia.

Leczenie? Produkty do znoszenia nadwrażliwości są przeznaczone do stosowania w gabinecie (np. laseroterapia) lub w domu. Leczenie nie powinno ograniczać się tylko do jednej opcji. Skupmy się dzisiaj na metodach, które pacjent może wykorzystać samodzielnie w domowym zaciszu. W zależności od tego w jaki sposób będziemy chcieli zadziałać mamy dwa wyjścia:

działanie objawowe (depolaryzacja nerwu/działanie „przeciwbólowe”) – takie właściwości posiadają związki potasu 5%,

działanie przyczynowe (zamykanie kanalików zębinowych), tutaj konieczne trzeba wymienić takie substancje jak: 

  • fluorek/chlorek cyny – Blend a Med
  • związki strontu – Sensodyne
  • arginina + wapń – Colgate, Elmex
  • nowamina – Sensodyne
  • ACP – MI Paste, MI Paste Plus

Warto zaznaczyć, że związki cyny i strontu po zamknięciu kanalików zębinowych tworzą nierozpuszczalne związki i są odporne na działanie kwasów, a tym samym powstała warstwa tak szybko nie ulega wypłukaniu, ale cyna daje nam dodatkowe korzyści: antybakteryjne, przeciwerozyjne.

Skupmy się zatem na działaniu past ze stabilizowanym związkiem cyny i fluoru. Jak przebiega proces znoszenia nadwrażliwości z zastosowaniem takich past?

1. Fluorki remineralizują szkliwo i zębinę zwiększając odporność na środowisko kwaśne, zarówno pochodzenia bakteryjnego, endogennego oraz egzogennego – wytrącając się w postaci trudno rozpuszczalnych soli fluoroapatytu i fluorohydroksyapatytu.

2. Jony cyny wbudowują się w powierzchniową powierzchnię szkliwa i zębiny zastępując atom wapnia w hydroksyapatycie.

3. Jony cyny z jonami pochodzącymi ze śliny wytrącają się na powierzchni twardych tkanek zęba tworząc dodatkową warstwę ochronną trudno rozpuszczalnych, odpornych na działanie kwasów związków chemicznych (tlenek cyny, fosforany cyny, fluorofosforan cyny).

warstwa mazista

Bardzo ciekawe badanie zostało opublikowane na łamach czasopisma eDentico (1(59)/16).

Celem badań była ocena skuteczności pasty Blend a Med Pro Expert Clinic Line w znoszeniu nadwrażliwości zębiny. Badaniu poddano 88 studentów i stażystów stomatologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi z nadwrażliwością zębiny. Grupa badana stosowała pastę BaM, a grupa porównawcza pastę z fluorkiem sodu. Po 2 i 4 tygodniach oceniono reakcję zębiny na bodźce termiczne i mechaniczne. Odsetek osób z dolegliwościami związanymi z nadwrażliwością był istotnie niższy w grupie badanej niż w grupie porównawczej (zarówno po 2, jak i po 4 tygodniach obserwacji). Autorzy doszli do wniosku, że kliniczna ocena pasty Blend a Med Pro Expert Clinic Line potwierdziła jej skuteczność w znoszeniu bólu związanego z nadwrażliwością zębiny, a pasta może być zalecana jako metoda w codziennych zabiegach profilaktyczno-leczniczych u pacjentów z nadmierną wrażliwością zębiny. 

Mam nadzieję, że po lekturze dość długiego wpisu wiecie już jak rozpoznać nadwrażliwość zębiny, jakie są jej główne przyczyny oraz jakie działania zalecać naszym pacjentom.

Obiecane artykuły, z których korzystałam:

  1. „Etiologia i diagnostyka nadwrażliwości zębiny – przegląd piśmiennictwa” http://www.dentalforum.ump.edu.pl/uploads/2014/1/83_1_42_2014.pdf
  2. „Pasty do zębów – skład i działanie” http://www.ptfarm.pl/pub/File/Farmacja%20Polska/2009/9/12%20%20Pasty%20do%20zebow.pdf
  3. „Charakterystyka wybranych metod leczenia nadwrażliwości zębiny w świetle piśmiennictwa” http://www.cerkamed.pl/download/charakterystyka_wybranych_metod_leczenia_nadwrazliwosci_zebiny_w_swietle_pismiennictwa.pdf
  4. „Ubytki niepróchnicowego pochodzenia – abfrakcja, abrazja, atrycja, erozja. Przegląd piśmiennictwa” http://www.czytelniamedyczna.pl/4766,ubytki-nieprochnicowego-pochodzenia-abfrakcja-abrazja-atrycja-erozja-przeglad-p.html#
  5. Broniarek M., Zielińska R., Szczepkowska A., Bołtacz-Rzepkowska E., Ocena kliniczna skuteczności pasty do zębów Blend-a-Med Pro-Expert Clinic Line w znoszeniu nadwrażliwości zębiny, eDentico nr 1(59)/16.