Nieodpowiedzialna ciąża?

Co skłoniło mnie do napisania kilku słów o kobietach ciężarnych w gabinecie stomatologicznym? Nie trudno się domyślić, że była to jedna z pacjentek, która pojawiła się w klinice, w której pracuję. Pani X przybyła do nas z mężem skarżąc się na ogromne bóle zębów. Zadajmy sobie pytania: czy Pani X pomyślała o stanie swojej jamy ustnej planując ciążę? Czy odwiedziła w tym celu stomatologa? Jak wynika z przeprowadzonego przez lekarza badania podmiotowego i przedmiotowego niestety nie… I szczerze wątpię, że tak ogromne zmiany o podłożu próchnicowym i nie tylko pojawiły się w przeciągu tych 5 miesięcy trwania ciąży…

Choć świadomość społeczeństwa z czasem podnosi się i zmierza we właściwym kierunku to musimy powiedzieć jasno: kobiety planujące ciążę nie zdają sobie sprawy jakie konsekwencje mogą ze sobą nieść niewyleczone ogniska próchnicowe czy zapalenia dziąseł.

Kobieta ciężarna to również pacjent, który powinien odwiedzać gabinet higieny. Dlaczego? Oto słów kilka o ciąży i zębach.

Stan zębów i ogólna kondycja jamy ustnej ma duży wpływ na przebieg ciąży, poród, a nawet zapłodnienie. Zapłodnienie? Tak, no właśnie… Okazuje się bowiem, że choroby przyzębia wpływają na pojawienie się we krwi związków prozapalnych, a co za tym idzie opóźnienie zajścia w ciążę nawet o 2 miesiące! Kobiety ciężarne, które nie dbają o zdrowie swoich zębów muszą liczyć się z zagrożeniem pojawienia się zakażenia bakteryjnego u noworodka, niskiej masy urodzeniowej, a w najbardziej ekstremalnych przypadkach przedwczesnego porodu.

Lepiej zapobiegać, niż leczyć! Kobieta planująca zajście w ciążę powinna umówić się na wizytę do dentysty.

Bardzo ważna jest dbałość o higienę jamy ustnej. Gdy dochodzi do zapłodnienia w organizmie kobiety obserwujemy wiele zmian. Hormony szaleją i to właśnie one są odpowiedzialne za rozpulchnienie dziąseł, które może objawiać się krwawieniem i wrażliwością przy szczotkowaniu. W takiej sytuacji higiena jest utrudniona. Często kobiety ciężarne napotykając na taką przeszkodę rezygnują z dokładnego szczotkowania i nitkowania zębów. Błąd! To może tylko nasilać wszystkie wymienione wcześniej objawy. Zalegające resztki pokarmu z łatwością dostają się do kieszonek dziąsłowych, nieusuwane stwarzają idealne środowisko do rozwoju bakterii powodujących próchnicę (najgroźniejsze z nich to beztlenowce). Bakterie uwielbiają także płytkę nazębną, kamień, niewidoczne ubytki, mosty, korony, niedokładnie wypolerowane wypełnienia.

Co dodatkowo w trakcie ciąży wpływa na pogorszenie się higieny jamy ustnej? Jak wiemy, niektóre kobiety ciężarne muszą zmagać się z częstymi wymiotami, które bardzo drażnią i osłabiają zęby. Dzieje się tak, ponieważ treść pokarmowa obfituje w sok żołądkowy, którego głównym składnikiem jest kwas solny. Odpowiada on za uszkodzenie szkliwa i pojawienie się nieodwracalnych zmian w jamie ustnej. W tym czasie bardzo łatwo o pojawienie się ognisk próchnicy. Również niedobór witamin i minerałów oraz apetyt na słodkie i kwaśne potrawy to jedne z głównych czynników próchnicotwórczych.

Co, jeśli problemy pojawiają się już po zajściu w ciążę? Jakim zabiegom stomatologicznym może poddać się kobieta ciężarna?

W społeczeństwie krąży stereotypowa opinia o tym, że kobiety ciężarne nie mogą leczyć się u dentysty. Nic bardziej mylnego! Już w trakcie ciąży kobieta powinna odwiedzać stomatologa przynajmniej raz na trymestr. Gdy zaistnieje taka potrzeba możliwe jest również znieczulenie miejscowe. Kobiety muszą pamiętać, by poinformować lekarza o ciąży, wówczas będzie on mógł dobrać odpowiedni środek znieczulający. W trakcie ciąży kobiety mogą:

– poddawać się zabiegom z zakresu stomatologii zachowawczej (nie ma przeciwwskazań do oczyszczania i wypełniania ubytków; używane materiały są bezpieczne dla matki i jej dziecka, ponieważ nie przenikają poza ząb),

– usuwać zęby (zabieg nie musi być przeprowadzany w osłonie antybiotykowej, chyba że lekarz stwierdzi ostry stan zapalny; wówczas ciężarna może przyjąć antybiotyk z grupy penicylin; usuwania zębów unika się u kobiet w pierwszym trymestrze ciąży),

– leczyć zęby kanałowo (jest to najtrudniejsze leczenie z zakresu stomatologii, bo przecież w czasie ciąży niewskazane są prześwietlenia rentgenowskie),

– wykonywać zdjęcia RTG zębów, ale tylko wówczas, gdy nie ma innej możliwości diagnostyki i jest to niezbędne!!! (radiowizjografia to nowoczesna metoda prześwietleń obniżająca ryzyko prawie do zera),

– wykonywać uzupełnienia protetyczne,

– poddawać się leczeniu ortodontycznemu (nie ma przeciwwskazań do wykonania aparatów ruchomych oraz zakładania aparatu stałego).

Kobiety w ciąży powinny odłożyć na później takie zabiegi jak: wprowadzanie implantów, usuwanie zatrzymanych „ósemek”, wybielanie zębów czy ozonoterapia. Odradza się także profilaktyczne podawanie fluoru. Higiena jamy ustnej, tak samo jak dieta kobiet ciężarnych, mają ogromny wpływ na zdrowie nienarodzonego dziecka.

Higienistko, pamiętaj o tym i uświadamiaj swoje pacjentki! Kobiety muszą wiedzieć, jak niewiele robiąc mogą zrobić bardzo dużo – dla zdrowia dziecka i własnego.

PS. Gratuluję zwyciężczyni konkursu dla asystentek i higienistek stomatologicznych. Mam nadzieję, że Genialny Zestaw Do Higieny Jamy Ustnej będzie wspaniałym prezentem! Chylę czoła również w kierunku osoby wyróżnionej – świetna wyliczanka 😉 Niech upominki Wam dobrze służą!