Pięć ważnych pytań o prawidłową higienę jamy ustnej u dzieci

Nauka zasad prawidłowej higieny jamy ustnej u dzieci to zadanie rodziców. Najprostszym sposobem nauki jest bycie dobrym wzorem. Co jednak, jeśli dorośli nie dysponują odpowiednią wiedzą, którą mogliby przekazać dzieciom? Odpowiadamy na najczęstsze pytania związane z higieną jamy ustnej u najmłodszych.

1. Kiedy należy rozpocząć mycie zębów u dzieci?

Według zaleceń Polskiego Towarzystwa Stomatologii Dziecięcej, pielęgnacja jamy ustnej powinna być rozpoczęta w pierwszych miesiącach życia dziecka. Rodzice powinni regularnie oczyszczać błonę śluzową i wały dziąsłowe już od wczesnego okresu niemowlęcego – codziennie wieczorem przed położeniem dziecka spać. Dzięki temu można nie tylko utrzymać higienę jamy ustnej, ale także przyzwyczaić dziecko do manipulacji w jamie ustnej.

Czyszczenie jamy ustnej u dziecka można wykonywać specjalnymi akcesoriami dla niemowląt nawijanymi lub nakładanymi na palec wskazujący, takimi jak kawałek gazy lub bawełniana chusteczka, gumowa lub silikonowa szczoteczka lub specjalny naparstek z mikrofibry. Jeśli dziecko nie chce otworzyć buzi, należy delikatnie wsunąć palec w okolicy kącika ust, a następnie przesuwać palec wzdłuż wewnętrznej powierzchni policzka do tylnej części jamy ustnej. Potem należy włożyć delikatnie palec pomiędzy górny i dolny wał dziąsłowy lub górne i dolne zęby, a kiedy dziecko otworzy usta można przetrzeć całą jamę ustną.

W momencie wyrznięcia pierwszego zęba mlecznego do oczyszczania zębów należy stosować miękką szczoteczkę, która umożliwia usuwanie resztek pokarmowych z zębów oraz delikatne masowanie dziąseł. Już od tego momentu należy dziecko uczyć trzymywania szczoteczki i wkładania jej do ust.

2. Jaką pastę i szczoteczkę wybrać dla dziecka?

W sklepach i aptekach można znaleźć wiele past przeznaczonych dla dzieci. Większość z nich zawiera w swoim składzie wzmacniający zęby i działający przeciwpróchniczo fluor, oczywiście w odpowiednim stężeniu. Szczególnie ważne jest mycie zębów przed snem ze względu na zatrzymanie fluoru w jamie ustnej. Ponadto, podczas spania następuje zmniejszenie wydzielania śliny, która już nie oczyszcza tak dobrze zębów i nie dostarcza im w odpowiedniej ilości składników mineralnych. Po wieczornym myciu zębów dziecko nie powinno już jeść ani pić z wyjątkiem wody mineralnej lub niesłodzonej herbaty.

Jeśli chodzi natomiast o szczoteczkę, kluczowe są jej dwa parametry: wielkość oraz miękkość włosia. Rozmiar szczoteczki powinien być dopasowany do anatomicznego kształtu buzi dziecka (aby mycie było skuteczne), zaś włosie – miękkie i zaokrąglone. Szczoteczkę należy wymieniać co 2-3 miesiące i po każdej infekcji gardła, kaszlu itp.

3. Jak zachęcić dziecko do dbania o zęby?

Wpojenie dziecku zasad prawidłowego, systematycznego dbania o higienę jamy ustnej to znakomita inwestycja w jego przyszłość. Jedną z metod zachęcania dziecka do mycia ząbków może być pozwolenie mu wybrania szczoteczki: kolorowej, świecącej, z rączką w kształcie wesołego zwierzątka itp. Sama czynność mycia zębów powinna natomiast zamieniona przez rodziców w zabawę. W jej trakcie można np. włączać muzykę, pozwalać dziecku myć ząbki podczas pluskania się w wannie, wprowadzić zwyczaj, że maluch „myje zęby” ulubionej lalce lub pluszakowi, a nawet pozwolić mu od czasu do czasu umyć nasze zęby. Rodziców ogranicza tu tylko wyobraźnia.

4. Kiedy iść z dzieckiem do dentysty?

Pierwsza wizyta u stomatologa to niezwykle ważne wydarzenie, które może decydować o dalszym stosunku dziecka do higieny jamy ustnej. Pierwszą konsultację dentystyczną warto zaplanować około 6. miesiąca życia dziecka, kiedy rozpoczyna się u niego proces ząbkowania – lekarz skontroluje wówczas, czy przebiega ono w sposób prawidłowy. Wizyty takie powinny być powtarzane co 3 miesiące. Ze stomatologiem warto się spotkać także wtedy, gdy dziecko ma około 3 lat i posiada wszystkie zęby mleczne. Lekarz sprawdzi, czy właściwie się one rozwinęły, czy u malucha nie zaczyna się rozwijać próchnica oraz czy nie pojawiają się wady zgryzu. Warto pamiętać, że dziecka absolutnie nie wolno straszyć wizytą u dentysty ani okazywać mu niepokoju – lekarz to profesjonalista, którego celem jest zadbanie o zdrowie dziecka. Sama wizyta z pewnością przebiegnie w miłej i przyjaznej atmosferze, gdyż wyspecjalizowany zespół gabinetu odpowiednio zadba o komfort małego pacjenta.

5. Czy i kiedy wprowadzać inne akcesoria do mycia zębów u dziecka?

Pełna higiena jamy ustnej – oprócz szczotkowania – składa się również z nitkowania zębów, oczyszczenia języka oraz stosowania płynów do płukania ust. Nitkowanie to jej bardzo istotny element, który pomaga usunąć resztki pożywienia i bakterie z trudno dostępnych przestrzeni między zębami. W sklepach znaleźć można wiele rodzajów nici, więc z pewnością uda dobrać się produkt dopasowany do potrzeb dziecka. Nici lub taśmy dentystyczne mogą stosować dzieci w momencie uzyskania odpowiednich zdolności manualnych, mniej więcej od 8.-10. roku życia. Jednakże u młodszych dzieci, już w okresie uzębienia mlecznego, zabieg ten wcześniej powinni wykonywać rodzice. Szczególnie należy dokładnie nitkować powierzchnie międzyzębowe stałych trzonowców.

Jeśli natomiast chodzi o płyny do płukania ust, to ich stosowanie lepiej skonsultować z dentystą, który poleci produkt odpowiedni do wieku dziecka. Większość dostępnych w sklepach płukanek zawiera bowiem w swoim składzie alkohol. Delikatne ziołowe płukanki mogą stosować dzieci o 6. roku życia.

O zęby mleczne należy dbać od pierwszych miesięcy życia, aby nie dopuścić do rozwoju próchnicy, ale i zarezerwować miejsce dla zębów stałych, które będą służyć przez całe życie – mówi lek. dent. Krzysztof Kowalczyk.

Fot. Archiwum